А́ЗБУКА

(ад назвы першых дзвюх літар стараслав. алфавіта «аз» і «буки»),

1) тое, што алфавіт.

2) Тое, што буквар.

т. 1, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

узыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

1. Незак. да узысці.

2. Весці свой пачатак, паходжанне ад чаго‑н. Сучасны беларускі алфавіт агульнага паходжання з рускім і ўкраінскім. Усе яны ўзыходзяць да стараславянскай азбукі — «кірыліцы». Юргелевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

abecadło

н.

1. азбука, алфавіт;

nauczyć się abecadła — вывучыць алфавіт;

2. асновы; пачаткі;

abecadło dobrego wychowania — асновы (пачаткі) добрага выхавання

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

латынізава́ць

(п.-лац. latinizare)

1) уводзіць лацінскую мову і лацінскую культуру;

2) замяняць які-н. алфавіт лацінскім.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

латыніза́цыя

(ад п.-лац. latinizare = латынізаваць)

1) увод лацінскай мовы і лацінскай культуры;

2) пераход на лацінскі алфавіт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Roman​2 [ˈrəʊmən] adj.

1. ры́мскі;

the Roman alphabet лаці́нскі алфаві́т;

the Roman Empire Ры́мская імпе́рыя;

Roman numerals ры́мскія лі́чбы

2. ры́мска-каталі́цкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ABC [ˌeɪbi:ˈsi:] n.

1. алфаві́т; а́збука

2. асно́вы (чаго-н.);

the ABC of physics асно́вы фі́зікі

♦

as easy as ABC ве́льмі про́ста, элемента́рна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

skorowidz

м.

1. паказальнік;

skorowidz rzeczowy — прадметны паказальнік;

2. алфавітная кніга; алфавіт

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

а́збука, -і, ДМ -буцы, ж.

1. Сукупнасць літар якой-н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.

Беларуская а.

2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.

3. перан. Асноўныя, прасцейшыя палажэнні якой-н. навукі, справы; аснова чаго-н.

А. навукі.

○

Азбука Морзэ — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар праз тэлеграф.

Нотная азбука — сістэма нотных знакаў для перадачы музычных гукаў.

|| прым. а́збучны, -ая, -ае.

А. парадак.

◊

Азбучная ісціна — пра агульнавядомую, простую думку, ісціну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

унасле́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.

1. Спец. Успрыняць ад бацькоў, продкаў якія‑н. рысы. Дзеці ўнаследавалі колер вачэй маці.

2. Запазычыць, узяць у папярэднікаў як спадчыну (у 2 знач.). Унаследаваць алфавіт. □ [Дзеці] ўнаследуюць ад свайго бацькі нянавісць да фашызму, як унаследаваў нянавісць да ўсяго антычалавечага сам Ісай Казінец ад свайго бацькі. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)