эндапо́фізы

(ад энда- + гр. apophysis = адростак)

адросткі ўнутранай паверхні панцыра ракападобных, якія служаць для прымацавання мускульных пучкоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пе́нчык ’хвосцік у яблыку, грушы’ (ТС). Памяншальная форма пянёк < пень (гл.). Перанос значэння паводле падабенства: ’дрэва ля кораня’ > ’корань яблыка’. Параўн. таксама пенчу́кадростак пяра пасля лінькі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аксо́н

(гр. akson = вось)

адростак нервовай клеткі (нейрона), які праводзіць нервовы імпульс да органаў і іншых нервовых клетак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цэлатэ́лій

(ад лац. cellula = клетка + гр. thele = сасок, адростак)

эпітэлій, які высцілае другасную поласць цела чалавека і жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Саргу́чадростак у выглядзе прадаўгаватых валікаў у свінні пад падбародкам’ (Скарбы). Да серга (гл.). Параўн. рус. серга, серьга ’завушніца; почапка’, таксама ’скурыстыя адросткі пад шыяй у свінні, казы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Выганя́сты, выго́ністы ’гонкі, выносны’ (Янк. III). Ад выганя́ць ’хутка расці’ (да гнаць), суфіксацыя я́сты, і́сты, характэрная для ўтварэння якасных прыметнікаў, часцей ад назоўнікаў; параўн. чэш. паралель výhon ’расток, адростак’, vyhnati ’выпусціць расток’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апе́ндыкс

(лац. appendix = прыдатак)

1) анат. адростак сляпой кішкі;

2) кароткі шланг у ніжняй частцы дырыжабля для рэгуліроўкі колькасці газу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

апафі́за

(гр. apophysis = адростак)

1) біял. нарасць пры аснове каробачкі некаторых імхоў;

2) геал. адгалінаванне ад магматычнага цела ў суседнія горныя пароды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

twig

I [twɪg]

n.

адро́стак, па́растак -ка m.; галі́нка f.

II [twɪg]

v., (-gg-)

1) Brit., informal назіра́ць, заўважа́ць; успрыма́ць, разро́зьніваць

2) разуме́ць, ця́міць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Сце́бель ’сцябло, цыбух’ (Сл. ПЗБ), ’ручка ў вясле’ (ТС), сце́бяль, сцяблавы́ ко́рань ’вертыкальны корань дрэва’ (Сл. ПЗБ; чэрв., ЛА, 1). Параўн. укр. сте́бельадростак, цыбух’, рус. сте́бель ’ствол, адростак, чаранок’, стараж.-рус. стьбль, славен. stebəl ’сцябло, камель’. Прасл. *stьblь, параўноўваюць з літ. stíbis ’membrum virile’, stíebas ’слуп; цыбух, сцябло’, лат. stiba ’кій, прут’, ст.-інд. stíhhih ’пучок, звязка’ (Фасмер, 3, 750; Бязлай, 3, 314; ЕСУМ, 5, 405), літ. stìbilas ’чаранок, сцябло, качан’ (Сной₂, 697); на падставе апошняга Мартынаў (Дерив., 35) прапануе рэканструкцыю прасл. *stьbьlь з суф. ‑ьlь, паралельнае да лац. stipula ’салома, сцябло’ з суф. ‑ula, што няпэўна. Гл. таксама сцябло.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)