труп, ‑а, м.
Мёртвае цела чалавека або жывёлы. Немцы схлынулі, кінуліся наўцёк; у лагчыне засталіся групы. Мележ. Зграі крумкачоў ляталі ў паветры, апускаліся сям-там на гарачых папялішчах і завіхаліся на трупах жывёлы, загінуўшай у дыме, у агні. Лынькоў.
•••
Жывы труп — пра вельмі слабога, худога, хворага, блізкага да смерці чалавека.
Толькі цераз мой труп — форма пратэсту супраць якога‑н. непажаданага дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бі́тнік
(англ. beatnik, ад beat = біць, разбіваць)
прадстаўнік заходняга руху моладзі 50 — 60-х гадоў XX ст., якая выражала пратэст супраць традыцыйнай маралі парушэннем норм супольнага жыцця.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
narazić się
зак.
1. падвергнуцца;
narazić się na niebezpieczeństwo — трапіць у небяспеку;
2. komu настроіць каго супраць сябе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
powstać
зак.
1. устаць;
2. паўстаць;
powstać przeciwko komu/czemu — паўстаць супраць каго/чаго;
3. узнікнуць, паўстаць, вынікнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Буту́з. Відавочна, запазычанне з рус. буту́з, буту́с ’тоўсты малы чалавек, карапуз’, якое лічаць вытворным ад дзеяслова буте́ть таўсцець’ (Гараеў, 25; Сабалеўскі, РФВ, 66, 333; Фасмер, 1, 253; Шанскі, 1, Б, 238). Іншыя думаюць, што рус. слова — цюркізм (так Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 44; супраць Шанскі, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Біягра́фія. Рус. биогра́фия, укр. біогра́фія. Паводле Фасмера, 1, 166, запазычанне з лац. biographia праз польск. biografia. Супраць гэтага Шанскі, 1, Б, 121, які хоча бачыць тут (разам з Гальдзі, гл. у Шанскага, там жа) запазычанне з франц. biographie. Першакрыніцай з’яўляецца грэч. βίος ’жыццё’ і γράφω ’пішу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
empören
1.
vt абура́ць
2.
(sich)
1.
(über a) абура́цца (чым-н.)
2) (gegen A) паўстава́ць (супраць каго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Kóntra
n -s, -s супярэ́чанне
j-m ~ gében* — рэ́зка супярэ́чыць каму́-н.
das Pro und (das) ~ — за і су́праць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vóreingenommen
a
1) (gegen A) прадузя́ты (супраць каго-н., чаго-н.)
2) небесстаро́нні, неаб’ектыўны (für A – да чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
áuflehnen
1.
vt прыхіля́ць
2.
(sich)
(gegen A)
1) абапіра́цца (локцямі)
2) паўстава́ць (супраць каго-н., чаго-н.), супраціўля́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)