abortive
[əˈbɔrtɪv]
1.
adj.
1) заўча́сны
2) няўда́лы; безвыніко́вы, бясплённы
abortive effort — дарэ́мныя намага́ньні
3) заўча́сна наро́джаны
4) Biol. недаразьві́ты, зача́ткавы
2.
n.
сро́дак, які́ выкліка́е спаро́н
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
transport1 [ˈtrænspɔ:t] n.
1. пераво́зка; транспарціро́ўка;
the transport of goods пераво́зка тава́раў
2. BrE тра́нспарт, сро́дак су́вязі;
travel on/by public transport падаро́жнічаць грама́дскім тра́нспартам
3. pl. transports lit. мо́цныя эмо́цыі, пары́ў пачу́ццяў;
transports of joy ра́дасны пары́ў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
route1 [ru:t] n.
1. маршру́т;
a bus route маршру́т аўто́буса
2. даро́га, тра́са;
We weren’t sure which route we should take. Мы не ведалі, па якой дарозе паехаць.
3. сро́дак, шлях;
a route to fame шлях да сла́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
вікасо́л
[ад ві(тамін) К + лац. sol(utio) = раствор]
водарастваральны аналаг вітаміну К, лекавы сродак для спынення крывацёку, лячэння жаўтухі, гемарою, прамянёвай хваробы і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Жу́пел ’гарачая смала’, ’пужала’ (ТСБМ). Рус., укр. жу́пел ’тс’, балг. уст. жу́пел ’сера’. Ст.-слав. жоупелъ, жоупьлъ ’сера’. Ст.-рус. жупелъ ’сера ці смала’. Ст.-рус. жупелъ ’сера ці смала’ < ст.-слав. жоупелъ, жоупьлъ ’сера’ (’нябесны агонь’, ’сродак пакут’) < ст.-в.-ням. swëbal, swëfal ’сера’, прычым ‑у‑ тлумачыцца з лац. sulfur ’сера’ ці яго адлюстравання ў рэтарам. zuorpel ’тс’, што звязана, магчыма, з роллю баварскай місіі ў стварэнні хрысціянскай літаратуры ў славян. Фасмер, 2, 67; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 298–299; Праабражэнскі, 1, 238; Саднік-Айцэтмюлер, Handwört., 341; Кіпарскі, Gemeinslav., 124.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́ўцянь 1 ’расліна каля рэчкі з тоўстым пустым у сярэдзіне ствалом’ (Бір. Дзярж.). Па апісанні падобна, што гаворка ідзе пра баршчэўнік Сасноўскага (Heracleum sosnowskyi). Паколькі сок расліны можа выклікаць апёкі скуры чалавека, можна дапусціць паходжанне назвы ад раўці (гл.), параўн. яшчэ рэвоцень ’плакса’. Семантычная паралель у рускай мове: крикун, крыкун ’расліна Cicuta virosa L.’, гэтай раслінай часта атручваюцца буйныя рагатыя жывёлы, беларуская назва шалей (гл. шал).
Рэ́ўцянь 2 ’бадзяга’ (Сцяшк. Сл.). Высушаная расліна — народны сродак ад рэўматычных і іншых боляў. Відавочна, ад раўці (гл.), таксама гл. рэўцянь 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Míttel
n
1) -s, - сро́дак, спо́саб
mit állen ~n — усі́мі сро́дкамі; усяме́рна, усяля́к, як мага́
jédes ~ ist ihm Recht — ён не пагарджа́е [не грэ́буе] ніцкімі сро́дкамі
mit állen ~n éingreifen* — пусці́ць у ход усе́ сро́дкі
2) pl (матэрыя́льныя) сро́дкі; маёмасць, бага́цце
aus éigenen ~n — за свой [ула́сны] кошт
über gróße ~ verfügen — распараджа́цца вялі́кімі сро́дкамі
das geht über méine ~ hináus — ≅ гэ́та мне б’е па кішэ́ні
3) ле́кавы сро́дак, ляка́рства
schmérzstillendes [schmérzlinderndes] ~ — болесуцяша́льны сро́дак
fíeberstillendes ~ — гарачкапаніжа́льны сро́дак
4) матэм.
das arithmétische ~ — сярэ́дняе арыфметы́чнае
im ~ — у сярэ́днім
5) фіз. асяро́ддзе
bréchendes ~ — праламля́льнае асяро́ддзе
6) геал. слой, пласт
ármes ~ — бе́дная за́леж
édles ~ — бага́тая за́леж
táubes ~ — пуста́я за́леж [паро́да]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
камуніка́цыя ж
1. Verbíndung f -, -en; Verbíndungsweg m -(e)s, -e, Verkéhrsweg m, Verkéhrsverbindung f -;
во́дныя камуніка́цыі Wásserwege pl, Wásserstraßen pl;
2. лінгв Kommunikatión f -, -en, Verständigung f -, -en;
сро́дак камуніка́цыі Verständigungsmittel n -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
жале́за, ‑а, н.
1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, які ў спалучэнні з вугляродам утварае чыгун і сталь. Выплаўка жалеза з руды. Каваць жалеза.
2. Звычайная (бытавая) назва малавугляродзістых сталей. Пройдзеш круг — рукой не дакранешся да лемяхоў і нарогаў. Гарыць жалеза. Бялевіч. // зб. Вырабы з гэтага металу. Ліставое жалеза. Дахавае жалеза.
3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак. У цыбулі многа жалеза. Большая частка жалеза ў целе чалавека знаходзіцца ў гемаглабіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́ма, ‑ы, ж.
1. Лік, які атрымліваецца ў выніку складання дзвюх або некалькіх велічынь. Сума двух лікаў.
2. Агульная колькасць, сукупнасць чаго‑н. Багдановіч класічна выкарыстоўваў і першы і другі сродак [метафару і эпітэт], абапіраючыся на суму сродкаў, а не на паасобныя з іх. Лойка. У суме дзесяці відаў праграмы юнак устанавіў новы рэкорд рэспублікі. Шыцік.
3. Пэўная колькасць грошай. [Вера Паўлаўна:] А большую суму на будаўніцтва вы не маглі вылучыць? Крапіва.
•••
Круглая (кругленькая) сума — пра вялікія грошы.
[Лац. summa.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)