jedynka

ж.

1. (лік) адзін; адзінка;

2. першы нумар (трамвая, кватэры і г.д.);

3. уст. школьн. адзінка, кол

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бездапамо́жнасць, ‑і, ж.

Стан бездапаможнага. Першы раз баявы камандзір адчуў сваю бездапаможнасць; на яго вачах паміраў самы родны, блізкі чалавек, а ён не ведаў, што рабіць, чым дапамагчы. Шамякін. Джулля, пакутуючы ад свае бездапаможнасці ў такім паядынку, толькі кусала вусны. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкрыва́льнік, ‑а, м.

Чалавек, які адкрыў, адкрывае што‑н. першы, упершыню. — Дык ёсць жа і рабочыя, што робяць адкрыцці, — не вытрымлівае Веньямін. — Напрыклад, Наўзуноў. Ён жа інжынерам не быў. [Мудрык:] — Якраз наадварот. Па духу ён адкрывальнік. Няважна, што не ведаў тэорыі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́мны 1, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Звязаны з баярскай думай (гл. дума ​2). Думны дзяк. Думны я баяры.

ду́мны 2, ‑ая, ‑ае.

Задуменны, заклапочаны. Курылі, моўчкі думалі кожны пра сваё, той-сёй з дзядзькоў драмаў. Зайчык першы разбіў думную маўчанку. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кнігасхо́вішча, ‑а, н.

1. Памяшканне пры бібліятэках для захоўвання кніг, часопісаў, газет і іншых друкаваных выданняў.

2. Спецыяльнае месца для захоўвання вялікай колькасці кніг. Не першы дзень я прыходзіў сюды, у славутае вільнюскае кнігасховішча, і, чаго таіцца, зайздросціў ягонаму багаццю. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плаве́ц, плаўца, м.

Тое, што і плывец. Яны, упартыя, цыбатыя, худыя, Заўзятыя плаўцы і футбалісты — Курчатавы, Гагарыны, Купалы Спяшаюцца у дваццаць першы век. Грахоўскі. Па гэтых вірах цяпер плавала з дзесятак мужчын — гэта былі самыя лепшыя нашы вясковыя плаўцы. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́мень, ‑мня і ‑меня; мн. промні, ‑яў і промені, ‑яў; м.

Тое, што і прамень. Ад ранішніх промняў крупінкі бурштыну заззялі, як зоркі, на роўнядзі вод. А. Вольскі. Вось першы промень над зямлёю бліснуў — І іскраў у расе не пазбіраць. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пярэ́дняя, ‑яй, ж.

Першы пры ўваходзе ў жыллё пакой, дзе пакідаюць верхнюю вопратку. Андрэй памог дзяўчыне ўвайсці ў пярэднюю, потым у адзін з пакояў. Васілёнак. Ні ў пярэдняй, ні ў свяцёлцы, цесна застаўленай сталамі, канапамі, столікамі, нікога не было. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разрумя́нены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад разрумяніць.

2. у знач. прым. Які разрумяніўся, стаў чырвоным. Першыя промні, як першы пушок На маладым разрумяненым твары. Тармола. Гэта маладая рабіна прытулілася да магутнага дрэва і, разрумяненая, дрэмле ў ціхай засені. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́ды, ‑аў; адз. няма.

Фізіялагічны працэс выхаду плода з цела маці. Прымаць роды. □ У калгасніцы з суседняй вёскі былі цяжкія роды, і Вера ўсю ноч змагалася за жыццё маці і дзіця. Корбан. Першы раз пасля родаў Маша выйшла ў поле. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)