перадра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дра́ў, -ра́ла; -дзяры́; -дра́ны; зак. (разм.).
1. што. Разадраць папалам, на часткі.
П. паперу.
2. што. Падраць, разадраць усё, многае, доўга носячы.
П. адзенне.
3. каго. Задраць, забіць (пра ўсіх, многіх жывёл, птушак).
4. што. Пацерці на тарцы ўсё, многае.
П. усю бульбу.
|| незак. перадзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
heck [hek] n., interj. infml лі́ха на яго́!;
a heck of a long time страшэ́нна до́ўга
♦
for the heck of it infml дзе́ля заба́вы; без мэ́ты, про́ста так;
what the heck! infml яко́га д’я́бла!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вары́згацца ’займацца пустымі размовамі; доўга з чым-небудзь вазіцца’ (Мядзв.), вораскаться ’тс’ (Мядзв.), вары́згаць ’гаварыць бязглузда і недарэчна’ (КЭС). Параўн. рус. дыял. вары́згать ’паспешна, неакуратна есці’, вара́згаться ’рабіць што-небудзь няўмела, доўга вазіцца’. Параўн. далей бел. варзе́каць ’размазваць што-небудзь густое’, рус. варза́кать ’рабіць што-небудзь наспех, сяк-так; дрэнна, неахайна пісаць’, укр. варзя́кати, верзя́кати ’балбатаць, вярзці’. Паколькі ў адным слове часта аб’яднаны значэнні ’пагана рабіць’ — ’балбатаць, гаварыць пустое, вярзці’ (параўн., напр., рус. вара́кать ’дрэнна рабіць, пэцкаць; гаварыць абы-што, вярзці’), то можна зыходзіць з *vьrz‑ti (вярзці́, укр. верзти́), да слав. *vьrz‑ ’плесці’. Форма вары́згацца (< варазгацца; параўн. варыхацца < варахацца) — гэта нібы экспрэсіўнае «паўнагалоссе» (vьrz‑ > верз‑ > вараз‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцягну́ць ’зняць, звалачы, украсці’, ’сціснуць, скурчыць, злучыць, змацаваць’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Варл., Сл. ПЗБ, Бяльк.), сцяга́ць, сця́гваць ’знімаць, красці’, ’сціскаць, злучаць’ (Ласт., Некр. і Байк., Янк. 2), сцягці́ ’сцягнуць’ (Сл. ПЗБ), сцягну́цца ’збегчыся, ссесціся (пра тканіну)’ (Сл. ПЗБ), ’паказацца доўгім’ (Ян.), сцяну́цца ’крануцца’ (люб., Жыв. НС), сцегціса ’здоўжыцца’ (ТС), сцягацца ’сцягвацца’ (Сл. ПЗБ), ’схадзіць’ (Варл.), ’цягнуцца доўга’ (Мат. Гом.), сце́гацца ’здоўжвацца, скарачацца’ (ТС), ’змучыцца, змардавацца’ (Растарг.), ’праходзіць марудна, доўга (пра час)’ (ПСл), сця́гвацца ’перасяляцца’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. стѧгнутисѧ ’перасяліцца, перабрацца’ (Альтбаўэр). Параўн. укр. дыял. стега́цца ’надакучаць, надаядаць’. Да цягнуцца, цягнуць (гл.); меркаванні пра сувязь палескага дзеяслова са значэннем ’надаядаць, надакучаць’ з цяжкі, туга (ЕСУМ, 5, 405) беспадстаўныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
затанцава́цца, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑чуецца; зак.
Разм.
1. Захапіўшыся танцамі, забыць пра час. Затанцавацца да ранку.
2. Стаміцца, доўга танцуючы. Затанцавацца да ўпаду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збедава́цца, збядуюся, збядуешся, збядуецца; зак.
Разм. Доўга бядуючы, знаходзячыся ў бядзе, змучыцца, змагчыся. Міхалючкова маці, Алімпа, за гэты час знудзілася, збедавалася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэталёвы, ‑ая, ‑ае.
Падрабязны, з усімі дэталямі (у 1 знач.). Дэталёвая распрацоўка. Дэталёвы разбор. □ [Лясніцкі] доўга радзіўся з камандзірамі, складаў дэталёвы план. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаблудзі́ць, ‑блуджу, ‑блудзіш, ‑блудзіць; зак.
Разм. Блудзіць доўга, неаднаразова. — А я і адзін, бачыце, да вас дабраўся. — То, мусіць жа, папаблудзіў? Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пападзіві́цца, ‑дзіўлюся, ‑дзівішся, ‑дзівіцца; зак.
Разм. Дзівіцца доўга. І зноў колькі пападзівіліся Ганька з Вараю: навошта было столькі пакояў аднаму папу! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папае́нчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Енчыць доўга, неаднаразова. [Куліна:] — Карову то я выратавала, а сама от папанасілася з .. рукою, от папаенчыла. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)