ДАГАВО́Р АБ КО́СМАСЕ 1967,

міжнароднае пагадненне аб прынцыпах дзейнасці дзяржаў па даследаванні і выкарыстанні касм. прасторы, у т. л. Месяца і інш. нябесных цел. Шматбаковы дагавор, у ім удзельнічае больш за 100 дзяржаў, у т. л. Рэспубліка Беларусь. Адкрыты для падпісання ў Маскве, Вашынгтоне і Лондане 27.1.1967. БССР падпісала дагавор 10.2.1967, ратыфікавала яго 23.6.1967. Паводле дагавора, даследаванне і выкарыстанне касм. прасторы павінна ажыццяўляцца ў інтарэсах усіх краін. Касм. прастора не падлягае нац. прысваенню: ёй могуць карыстацца ўсе дзяржавы. Дзяржавы-ўдзельніцы дагавора абавязваюцца не выводзіць на арбіту вакол Зямлі аб’екты з ядз. зброяй, не размяшчаць такую зброю на нябесных целах і ў касм. прасторы. Месяц і інш. нябесныя целы павінны выкарыстоўвацца выключна ў мірных мэтах.

Ю.П.Броўка.

т. 5, с. 570

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

resident

[ˈrezɪdənt]

1.

n.

1) ста́лы жыха́р

resident physician — ле́кар, які́ жыве́ пры шпіталі́

2) ле́кар, які зако́нчыў ле́карскую пра́ктыку і жыве́ пры шпіталі́

3) рэзыдэ́нт -а m. (дыпляматы́чны прадстаўні́к не́йкае дзяржа́вы ў друго́й, ра́нгам ніжэ́йшы за пасла́ньніка)

2.

adj.

непералётны (пра пту́шку)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

justice

[ˈdʒʌstɪs]

n.

1) справядлі́васьць, слу́шнасьць f.

2) правасу́дзьдзе n., юсты́цыя f.

court of justice — суд

bring a person to justice — прыцягну́ць да судо́вае адка́знасьці

3) судзьдзя́ -і́ m.; судо́вая дзе́йнасьць дзяржа́вы, юсты́цыя f.

4) судьдзя́ -і́

justice of the peace — міравы́ судзьдзя́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АМІРА́НЦКІЯ АСТРАВЫ́

(Amirantes Islands),

архіпелаг нізінных каралавых а-воў (каля 150) у Індыйскім ак., на ПнУ ад в-ва Мадагаскар, тэр. дзяржавы Сейшэльскія Астравы. Пл. каля 85 км². Плантацыі какосавых пальмаў. Лоўля рыбы і чарапах. Адкрыты ў 1502 партугальцамі, названы ў гонар мараплаўца адмірала Васка да Гамы.

т. 1, с. 319

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАШО́ВАЯ АДЗІ́НКА,

устаноўлены заканадаўствам дзяржавы грашовы знак, які з’яўляецца элементам нац. грашовай сістэмы і прызначаны для сувымярэння і выяўлення цэн усіх тавараў, паслуг і да т.п. на ўнутр. рынку. У кожнай краіне мае сваю назву і пераважна падзяляецца на 100 частак (напр., 1 рубель = 100 капейкам).

т. 5, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

КУМА́СІ

(Kumasi),

горад у цэнтр. ч. Ганы. Адм. ц. вобл. Ашанці. Засн. ў канцы 17 ст. як сталіца дзяржавы Ашанці. Каля 400 тыс. ж. (1995). Вузел чыгунак і аўтадарог. Аэрапорт. Прам-сць: лесапільная, дрэваапр., буд. матэрыялаў, абутковая. Апрацоўка какавы. Рамёствы. Ун-т. Гісторыка-этнагр. музей Ашанці.

т. 9, с. 19

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ко́нсул

(лац. consul)

1) адна з дзвюх вышэйшых службовых асоб у Стараж. Рыме, якая ажыццяўляла ваенную і грамадзянскую ўладу;

2) тытул кожнай з трох асоб, надзеленых неабмежаванай выканаўчай уладай у Францыі з часу перавароту Напалеона Банапарта (9 лістапада 1799 г.) да абвяшчэння яго імператарам (1804 г.);

3) службовая асоба, прызначаная ў якасці пастаяннага прадстаўніка ў якім-н. горадзе іншай дзяржавы для абароны інтарэсаў сваёй дзяржавы і грамадзян.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аўтано́мія

(гр. autonomia, ад autos = сам + nomos = закон)

1) права насельніцтва якой-н. часткі дзяржавы самастойна вырашаць справы ўнутранага кіравання; самакіраванне;

2) вызначальнасць якой-н. з’явы ўнутранымі законамі (гетэраномія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пала́ц

(польск. pałac < іт. palazzo, ад лац. palatium = палац)

1) вялікі, раскошны будынак, дзе пастаянна знаходзіцца цар, кароль, кіраўнік дзяржавы;

2) вялікі будынак грамадскага прызначэння, які вылучаецца сваёй архітэктурай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ло́бі

(англ. lobby = кулуары)

група прадстаўнікоў эканамічна моцных структур, якія аказваюць уплыў на палітыку дзяржавы (напр. нафтавае л. у парламенце).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)