den ~ máchen — быць ку́харам [по́варам], куха́рыць
◊ víele Köche verdérben* [versálzen] den Brei [die Súppe] — ≅ у сямі́ ня́нек дзіця́без но́са
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Verbíndlichkeit
f -, -en
1) абавязко́васць
2) абавяза́цельства; plтс. даўгі́
unbefrístete ~ — бестэрміно́вае абавяза́цельства
~ der Finánzverwaltung — казначэ́йскае абавяза́цельства
óhne ~ — камерц.без гара́нтый
3) ласка́васць, ве́тлівасць, прыя́знасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Náchlass
I
m -es, -e i -lässe
1) памяншэ́нне, паслабле́нне
óhne ~ árbeiten — працава́ць без перады́шкі
2) скі́дка, усту́пка
II
m -es, -e i -lässe спа́дчына
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
féiern
1.
vt
1) святкава́ць; спраўля́ць
die Hóchzeit ~ — спраўля́ць вясе́лле
Silvéster ~ — сустрака́ць Но́вы год
2) ушано́ўваць
2.
vi адпачыва́ць, не працава́ць, быць без пра́цы; бяздзе́йнічаць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
kołacz
м.
1. калач;
2.с.-г. макуха;
bez pracy nie będzie ~y — без працы няма чаго хлеба шукаці; каб рыбу есці, трэба ў ваду лезці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zamiar, ~u
м. замер; намер; задума;
bez złych ~ów — без дрэнных намераў;
powziąć zamiar — прыняць рашэнне; задумаць;
mam zamiar to zrobić — я маю намер гэта зрабіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
przerwa
przerw|a
ж.
1. перапынак;
~a obiadowa — перапынак на абед;
~a w przedstawieniu тэатр. антракт;
2. прабел; разрыў; прагал;
bez ~y — без перапынку; бесперапынна; безупынна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АРТО́ТРЫХУМ
(Orthotrichum),
род брыевых імхоў сям. артотрыхавых. Каля 200 відаў. Пашыраны пераважна ва ўмераных шыротах. На Беларусі 15 відаў, з іх артотрыхум прыгожы (О. speciosum) трапляецца часта, артотрыхум Лаеля (О. layelii) занесены ў Чырв. кнігу. Растуць на кары дрэў, камянях, мураваных і бетонных збудаваннях. Ксераморфныя расліны, вытрымліваюць працяглае высыханне.
Падушачкі ад цёмна-зялёных да карычневых. Сцябло 0,5—7 смдаўж., прамастойнае або прыўзнятае, разгалінаванае, густа ўкрытае лісцем. Лісце яйцападобна- або лінейна-ланцэтнае, з простай жылкай. Каробачка на кароткай ножцы, з 8—16 прадаўгаватымі палоскамі, радзей без іх. Вечка конусападобнае з дзюбкай. Перыстом двайны.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЎТАМА́Т
(ад грэч. automatos самадзеючы),
1) у тэхніцы — прыстасаванне (або сукупнасць прыстасаванняў), якое без непасрэднага ўдзелу чалавека выконвае ў адпаведнасці з закладзенай праграмай усе аперацыі ў працэсах атрымання, перапрацоўкі і перадачы энергіі, матэрыялаў або інфармацыі. Напрыклад, аўтамат для продажу чаго-н., станок-аўтамат, выліч. машына, аўтам. прыстасаванне для касм. даследаванняў, завод-аўтамат і інш. Аўтамат павышае прадукцыйнасць працы; выкарыстоўваецца таксама для работы ва ўмовах, небяспечных для чалавека.
2) У матэматыцы — адно з асн. паняццяў кібернетыкі, матэм. мадэль рэальна існуючых або прынцыпова магчымых прыстасаванняў, якія перарабляюць у дыскрэтныя (перапынныя) адрэзкі часу дыскрэтную інфармацыю (гл.Аўтаматаў тэорыя).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АПАЛО́НЫ
(Parnassius),
род дзённых матылёў сям. паруснікаў, або кавалераў, атр. лускакрылых. Сустракаюцца пераважна ў горных раёнах Еўразіі, лакальна на раўнінах. На Беларусі трапляюцца апалон чорны (Р. mnemosyne) і апалон (Р. apollo) — рэдкія віды, занесеныя ў Чырв. кнігу.
Размах белых крылаў да 9 см, пярэднія крылы з 2—5 чорнымі плямкамі, заднія з чырвонымі. Апалон чорны па памерах меншы і без чырвоных плямак на крылах. Лёт у чэрв.—жніўні. Вусені чорныя з 2 радамі чырвоных плямак, кормяцца ў крас.—маі лісцем чубаткі, скочак і заечай капусты. Жывуць групамі. Кукалкі на глебе. Зімуюць у абалонцы яйца.