Verbum

запанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; зак.

1. над чым. Устанавіць сваю ўладу, панаванне.

Настаў такі час, калі бедната запанавала.

2. Пачаць бяздзейнае, панскае жыццё.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Настаць, устанавіцца.

Запанавала цішыня.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пануючым, пераважным.

У вершах запанавала задумлівая элегія.

захапле́нне, -я, н.

1. Незвычайны ўздым пачуццяў, найвышэйшае задавальненне.

Быць у захапленні ад канцэрта.

Прыйсці ў з. ад чаго-н.

2. Усхваляванасць, запал, натхненне.

Гаварыць з захапленнем.

3. кім-чым. Павышаны інтарэс да чаго-н.

З. тэатрам.

З. футболам.

4. кім. Улюбёнасць у каго-н.

Гэта было з., а не каханне.

адгало́сак, -ску, мн. -скі, -скаў, м.

1. Рэха, водгулле.

Плывуць адгалоскі ад песень.

2. чаго. Аслаблены адлегласцю гук чаго-н.

Адгалоскі грому.

3. перан., чаго. Тое, у чым выяўляюцца сляды ўплыву, уздзеяння чаго-н.; што з’яўляецца вынікам чаго-н., адказам на якія-н. з’явы, падзеі.

Паэма з’явілася адгалоскам грамадскіх падзей.

пракалупа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што (разм.).

1. Калупаючы, зрабіць адтуліну ў чым-н.

П. ямку ў лёдзе.

2. і без дап. Калупаць некаторы час.

|| незак. пракалу́пліваць, -аю, -аеш, -ае і пракалу́пваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

|| аднакр. пракалупну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні.

пракаменці́раваць гл. каменціраваць.

прасачы́ць, -ачу́, -о́чыш, -о́чыць; -о́чаны; зак.

1. каго (што). Наглядаючы, сочачы, выявіць, высветліць.

П. за парушальнікам граніцы.

2. што. Вывучыць ва ўсёй паслядоўнасці (кніжн.).

П. развіццё якой-н. з’явы.

3. за чым. Праверыць, сочачы за ходам справы (разм.).

П. за выкананнем задання.

|| незак. прасо́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прасо́чванне, -я, н.

прыспе́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Зрабіць больш хуткім.

П. хаду.

2. што. Наблізіць наступленне чаго-н.

П. перамогу над ворагам.

3. каго (што) і каго (што) з чым. Прымусіць рабіць што-н. хутчэй.

П. з заканчэннем работы.

|| незак. прыспяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыспе́шваць, -аю, -аеш, -ае.

разве́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што, аб кім-чым. Даведацца, дазнацца (разм.).

Р. планы.

2. што. Правесці, зрабіць разведку (у 1 і 2 знач.) чаго-н.

Р. размяшчэнне праціўніка.

Р. запасы нафты.

|| незак. разве́дваць, -аю, -аеш, -ае; наз. разве́дванне, -я, н.; прым. разве́двальны, -ая, -ае (паводле 2 знач.).

развіта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. з кім. Абмяняцца развітальнымі словамі, паціснуць адзін аднаму рукі пры расставанні.

Р. перад ад’ездам.

2. з кім-чым. Пакінуць што-н., расстацца.

Р. са службай.

◊

Развітацца з белым светам (з жыццём) — памерці.

|| незак. разві́твацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. развіта́нне, -я, н. (паводле 1 знач.).

спрэ́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Абмеркаванне якога-н. пытання, пры якім кожны адстойвае сваю думку, пазіцыю.

Вучоныя спрэчкі.

Спрэчкі не на жарт.

2. Аспрэчванне правоў на валоданне чым-н.

С. за бацькоўскую хату.

3. толькі мн. Публічнае абмеркаванне якіх-н. пытанняў.

Спрэчкі па дакладзе старшыні.

стачы́ць¹, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Зняць верхні слой або няроўнасці на чым-н.

С. няроўнасці на метале.

2. Зрабіць вельмі тонкім, вузкім у выніку тачэння.

С. нож.

Сточаныя нажніцы.

|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.) і сто́чванне, -я, н.