сто́ік, ‑а, м.

1. Паслядоўнік філасофіі стаіцызму.

2. перан. Пра чалавека, які стойка і мужна пераносіць усе жыццёвыя выпрабаванні, нягоды, цяжкасці.

[Грэч. stōikos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цвёрдакаме́нны, ‑ая, ‑ае.

Вельмі цвёрды. Цвёрдакаменная парода. // перан. Непахісны, стойкі. Цвёрдакаменны характар. // перан. Якога нельга расчуліць, разжаліць (пра сэрца). Цвёрдакаменнае сэрца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цялі́цца, целіцца; незак.

Нараджаць цяля (пра карову, самку аленя, лася). [Кастусь:] — Лепш бы пайшла паглядзець карову, можа, яна цяліцца скора будзе. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чужае́дны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які з’яўляецца паразітам (пра расліны). На .. [дрэвы] зараз жа накінуліся і абляпілі з усіх бакоў чужаедныя расліны... Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чытані́на, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Пра твор мастацкай літаратуры, які мае займальны змест, але не вызначаецца высокімі мастацкімі і ідэйнымі вартасцямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шасціство́льны, ‑ая, ‑ае.

З шасцю стваламі (пра зброю). Нямецкія часці з гарматамі і танкамі, з шасціствольнымі мінамётамі вялі страшэнны агонь. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штампо́ўшчык, ‑а, м.

1. Рабочы, спецыяліст па штампоўцы.

2. перан. Разм. Пра чалавека, які робіць што‑н. па гатовых збітых узорах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эфіраале́йны, ‑ая, ‑ае.

Такі, які мае ў сабе эфірны алей (пра расліны). Эфіраалейныя культуры. // Звязаны з атрыманнем эфірных алеяў. Эфіраалейная прамысловасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ро́іцца ’раіцца (пра пчол)’ (брасл., ваўк., Сл. ПЗБ), ро́іцца, роі́цца ’тс’, ’мітусіцца, мільгаць’ (ТС); укр. роїтися ’раіцца (пра пчол)’, роїтися в голові ’успамінацца’, рус. рои́ться, польск. roić się ’тс’, roić ’марыць, летуцець’, ’мроіць’, н.-луж. rojś se ’тс’, ’у мітусні імкнуцца наперад’, в.-луж. rojić so ’раіцца’, ’кішэць’, ’багацець’, чэш. rojiti se ’раіцца (пра пчол)’, ’таўчыся (пра машкару)’, ’тоўпіцца (пра людзей на вуліцы’, славац. rojiť sa ’тс’, ’раіцца (пра думкі чалавека ў галаве)’, славен. rojíti ’тс’, ’бадзяцца’, ’марыць’, серб. ро̀јити се, харв. ròjiti, макед. рои се, балг. роя ’сабраць у рой’, роя́ се ’раіцца’. Прасл. *rojiti sę, утворанае ад назоўніка *rojь > рой (гл.). Гл. таксама раі́цца. Сюды ж: ро́іцца ’здавацца, з’яўляцца, прыходзіць у галаву’ (Юрч.; бялын., Янк. Мат.; іўеў., Сцяшк. Сл.), ’трызніцца’ (Жд. 3), ’мроіцца, здавацца’, ’думацца’ (ТС), у выніку семантычнага пераносу ’роіцца’ > ’мітусіцца, кішэць’ > ’прыходзіць у галаву і да таго пад.’, а таксама ро́іць ’ляцець, валіць’ (ТС), семантыку якога можна знайсці яшчэ ў прасл. *rojíti, *rojь ці нават у і.-е. адпаведніках *roi(H)o‑, напрыклад, лац. rīvus ’ручай, струмень’ і інш. (гл. рой 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

De gustibus (et coloribus) non est disputandum

Пра густы (і колер) не варта спрачацца.

О вкусах (и цвете) не следует спорить.

бел. Хто любіць арбуз, а я ‒ Кацярыну. Каму падабаецца поп, каму ‒ пападдзя, а каму ‒ папова дачка. Хто любіць выпіць, а я новыя боты.

рус. На вкус, на цвет товарища нет. Кому что любо: кому квасок с ледку, кому бражка на медку. У всякого свой вкус, один другому не указчик: кто любит арбуз, а кто свиной хрящик. О вкусах не спорят. У всякого свой вкус и своя манера: кто любит арбуз, а кто офицера. Для матушки княгини угодны дыни, а для батюшкиного пуза надо арбузы. На вкус, на любовь да на цвет спора нет. Кто любит ситец полосатый, а кто народ носатый. Кому что по душе, а цыгану ‒ яичница.

фр. Des goûts et des couleurs on ne discute pas (О вкусах и о цвете не спорят).

англ. Tastes differ (Вкусы разнятся). Everyone to his liking (У каждого свой вкус).

нем. Über den Geschmack läßt sich nicht streiten (О вкусе не спорят).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)