Verbum

дакумента́цыя

(ням. Dokumentation, ад лац. dicumentum = доказ, сведчанне)

1) сукупнасць дакументаў, прысвечаных якому-н. пытанню (напр. тэхнічная д.);

2) абгрунтаванне чаго-н. пры дапамозе дакументаў (напр. дакладная д. падзей).

практыцы́зм

(ням. Praktizismus, ад гр. praktikos = дзейны, актыўны)

1) залішняе захапленне практычнай дзейнасцю пры недаацэнцы тэорыі;

2) дзелавы падыход да справы; уменне ўладкоўваць справы так, каб атрымаць асабістую выгаду.

рэспу́бліка

(лац. respublica, ад res = справа + publicus = агульны, усенародны)

форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць выбраным на пэўны тэрмін органам, а таксама краіна з такім дзяржаўным ладам.

факто́рынг

(англ. factoring)

разнавіднасць пасрэдніцкай дзейнасці, пры якой кампанія-пасрэднік за пэўную плату атрымлівае ад прадпрыемства права сыскаць ад пакупнікоў і залічыць на свой рахунак належную яму суму грошай.

цэйтно́т

(ням. Zeitnot, ад Zeit = час + Not = неабходнасць)

1) недахоп часу на абдумванне чарговых хадоў пры гульні ў шахматы, шашкі;

2) перан. востры недахоп часу ў якой-н. справе.

эско́рт

(фр. escorte. ад іт. scorta)

1) канвой, ахова, суправаджэнне каго-н. (напр. ганаровы э., э. матацыклістаў);

2) група ваенных суднаў, прызначаная для аховы транспартных суднаў пры марскім пераходзе.

асіміля́цыя

(лац. assimilatio)

1) зліццё аднаго народа з другім у выніку засваення ім чужой мовы і культуры і паступовай страты самабытнасці;

2) засваенне расліннымі і жывёльнымі арганізмамі неабходных для іх развіцця пажыўных рэчываў (параўн. дысіміляцыя 1);

3) прыпадабненне гукаў пры вымаўленні (напр. «шшытак» пры напісанні «сшытак»).

інтана́цыя

(фр. intonation, ад лац. intonare = гучна вымаўляць)

1) рытміка-меладычны лад мовы, чаргаванне павышэнняў і паніжэнняў тону пры вымаўленні (напр. пытальная і.);

2) манера вымаўлення, якая выражае пачуцці таго, хто гаворыць (напр. раздражнёная і.);

3) ступень дакладнасці перадачы вышыні гукаў пры музычным выкананні (напр. чыстая і.).

камо́ра

(польск. komora, ад лац. camara)

1) невялікае памяшканне пры хаце для захоўвання запасаў ежы і розных хатніх рэчаў;

2) мытня ў Вялікім княстве Літоўскім, дзе ацэньваўся тавар, які прывозілі купцы і іншыя гандляры, і спаганялася мыта;

3) кантора пры лясніцтве (у 19 — пач. 20 ст.).

метагене́з

(адмета- + -генез)

1) адна з форм чаргавання пакаленняў у жывёл, пры якой пакаленне, што развілося палавым шляхам, змяняецца пакаленнем, якое размнажаецца бясполым шляхам;

2) сукупнасць працэсаў ператварэння асадачных горных парод пры апусканні іх у больш глыбокія гарызонты літасферы ва ўмовах павышэння ціску і тэмпературы (параўн. гетэрагонія).