учо́т, ‑у, М учоце, м.
Рэгістрацыя кадраў, устанаўленне іх наяўнасці. Стаць на партыйны ўчот. Зняцца з учоту.
•••
Учот вэксаляў — крэдытная аперацыя ў капіталістычных дзяржавах, якая ўчыняецца шляхам куплі банкам вэксаляў да сканчэння іх тэрміну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.
1. што. Надаць металічнаму вырабу большую цвёрдасць шляхам награвання і хуткага ахаладжэння.
2. перан. Зрабіць фізічна і маральна моцным, стойкім, вынослівым.
З. здароўе.
|| незак. загарто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. загарто́ўванне, -я, н. і загарто́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Чалавек атрымаў добрую загартоўку.
|| прым. загарто́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́ліць¹, -лью, -льеш, -лье і -лію, -ліеш, -ліе; вы́лі; -літы; зак., што.
1. з чаго. Выдаліць, прымусіць выцечы адкуль-н. (вадкасць).
В. ваду з вядра.
2. перан. Даць выхад якім-н. пачуццям, выказаць.
В. гнеў на каго-н. В. усё, што было на душы.
3. Зрабіць шляхам ліцця, адліць.
В. звон з медзі.
|| незак. выліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
галасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.
1. за каго-што. Выказвацца ў падтрымку каго-чаго-н. (у час выбараў пры вырашэнні пытання і пад.).
Г. за дэлегата.
2. што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання.
Г. праект пастановы сходу.
3. Спыняць машыну ўзняццем рукі (разм.).
Г. на шашы.
|| зак. прагаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шкло, -а, н.
1. Празрысты матэрыял, які атрымліваецца шляхам плаўлення кварцавага пяску.
2. таксама зб. Тонкі ліст ці іншай формы выраб з гэтага матэрыялу.
Аконнае ш.
Лямпавае ш.
Выстаўка шкла (зб.).
|| памянш. шке́льца, -а (да 2 знач.) і шкле́чка, -а, н. (да 2 знач.; разм.).
|| прым. шкляны́, -а́я, -о́е.
Шкляная маса.
Ш. посуд.
Шкляныя дзверы.
Ш. завод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Вуша́нка ’зімовая шапка з вушамі’ (БРС, КТС, Інстр. I, КСТ), рус. ушанка. Да вуха, вушы шляхам семантычнай кандэнсацыі з «шапка з вушамі».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віленка ’посцілка, тканая на нейкі ўзор’ (КТС, Р. Сабаленка). Утворана шляхам лексічнай кандэнсацыі ад віленская посцілка пры дапамозе прадуктыўнага суф. ‑к‑а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Меліяра́цыя ’паляпшэнне зямель шляхам асушэння і да таго пад.’ (ТСБМ). Праз польск. ці рус. мову з лац. meliōrācio ’паляпшэннe’ < meliorāre < melior ’лепшы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэбрапло́днік ’расліна Pleurospermum’ (Кіс.). Назва ўтворана шляхам асноваскладання ад рабро (гл.) і плод (гл.) паводле знешняга выгляду плода, які мае вострыя канты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сняк ‘веснавое ягня’ (Жыв. св.). З *вясняк ‘тс’, параўн. весьня́к ‘маладая жывёліна, якая нарадзілася вясною’ (петрык., Жыв. сл.), шляхам адсячэння пачатку слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)