учо́т, ‑у, М учоце, м.

Рэгістрацыя кадраў, устанаўленне іх наяўнасці. Стаць на партыйны ўчот. Зняцца з учоту.

•••

Учот вэксаляў — крэдытная аперацыя ў капіталістычных дзяржавах, якая ўчыняецца шляхам куплі банкам вэксаляў да сканчэння іх тэрміну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.

1. што. Надаць металічнаму вырабу большую цвёрдасць шляхам награвання і хуткага ахаладжэння.

2. перан. Зрабіць фізічна і маральна моцным, стойкім, вынослівым.

З. здароўе.

|| незак. загарто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. загарто́ўванне, -я, н. і загарто́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

Чалавек атрымаў добрую загартоўку.

|| прым. загарто́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́ліць¹, -лью, -льеш, -лье і -лію, -ліеш, -ліе; вы́лі; -літы; зак., што.

1. з чаго. Выдаліць, прымусіць выцечы адкуль-н. (вадкасць).

В. ваду з вядра.

2. перан. Даць выхад якім-н. пачуццям, выказаць.

В. гнеў на каго-н. В. усё, што было на душы.

3. Зрабіць шляхам ліцця, адліць.

В. звон з медзі.

|| незак. выліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

галасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. за каго-што. Выказвацца ў падтрымку каго-чаго-н. (у час выбараў пры вырашэнні пытання і пад.).

Г. за дэлегата.

2. што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання.

Г. праект пастановы сходу.

3. Спыняць машыну ўзняццем рукі (разм.).

Г. на шашы.

|| зак. прагаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шкло, -а, н.

1. Празрысты матэрыял, які атрымліваецца шляхам плаўлення кварцавага пяску.

2. таксама зб. Тонкі ліст ці іншай формы выраб з гэтага матэрыялу.

Аконнае ш.

Лямпавае ш.

Выстаўка шкла (зб.).

|| памянш. шке́льца, -а (да 2 знач.) і шкле́чка, -а, н. (да 2 знач.; разм.).

|| прым. шкляны́, -а́я, -о́е.

Шкляная маса.

Ш. посуд.

Шкляныя дзверы.

Ш. завод.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Вуша́нка ’зімовая шапка з вушамі’ (БРС, КТС, Інстр. I, КСТ), рус. ушанка. Да вуха, вушы шляхам семантычнай кандэнсацыі з «шапка з вушамі».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віленка ’посцілка, тканая на нейкі ўзор’ (КТС, Р. Сабаленка). Утворана шляхам лексічнай кандэнсацыі ад віленская посцілка пры дапамозе прадуктыўнага суф. ‑к‑а.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Меліяра́цыя ’паляпшэнне зямель шляхам асушэння і да таго пад.’ (ТСБМ). Праз польск. ці рус. мову з лац. meliōrācio ’паляпшэннe’ < meliorāre < melior ’лепшы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэбрапло́днік ’расліна Pleurospermum’ (Кіс.). Назва ўтворана шляхам асноваскладання ад рабро (гл.) і плод (гл.) паводле знешняга выгляду плода, які мае вострыя канты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сняк ‘веснавое ягня’ (Жыв. св.). З *вясняк ‘тс’, параўн. весьня́к ‘маладая жывёліна, якая нарадзілася вясною’ (петрык., Жыв. сл.), шляхам адсячэння пачатку слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)