халу́піна, ‑ы, ж.

Тое, што і халупа. Збудаваная за панам халупіна.. засталася цяпер Агею ва ўласнасць. Крапіва. — Чакай, чакай, а дзе ты спыніўся з сям’ёй? — спахапіўся Жыжанок. — Ды там у адной халупіне. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чужазе́мец, ‑мца, м.

Чалавек з чужой краіны; іншаземец. Ды такое нешта Яшчэ я заўважыў, Што для чужаземца Здалося б міражам. Гэта перад светам Павінен адзначыць: Мне людзей там [у Камуне] смутных Не прыйшлося бачыць. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

few [fju:] n. adj.

1. няшма́т, нямно́га, ма́ла, ма́ла хто;

We saw few children there. Мы бачылі там мала дзяцей.

2. : a few не́калькі;

in a few days праз не́калькі дзён;

quite a few даво́лі шмат/мно́га;

Quite a few of them spoke English. Даволі шмат хто з іх ведаў англійскую мову.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Kúckuck

m -s, -e

1) заал. зязю́ля

der ~ ruft — зязю́ля куку́е

2) вайск., разм. пахо́дная ку́хня

◊ (das) weiß der ~! — чорт [лі́ха] яго́ ве́дае!

hol' dich der ~! — лаянк. каб цябе́ тра́сца!

ei der ~! — іран. гэ́та ж трэ́ба!, вось дык сюрпры́з!

da ist der ~ los! — там чорт ве́дае што ро́біцца!, там чорт но́гі пало́міць!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ГО́МЕЛЬСКІ НАСТА́ЎНІЦКІ ІНСТЫТУ́Т.

Існаваў у 1936—54 пры Гомельскім пед. ін-це. Рыхтаваў настаўнікаў 5—7-х класаў агульнаадук. школы. Тэрмін навучання 2 гады. Меў аддзяленні: фіз.-матэм., прыродазнаўча-геагр., рус. і бел. мовы і л-ры, гіст., завочнае і падрыхтоўчае (з 1944). У 1941 эвакуіраваны ў г. Амутнінск Кіраўскай вобл. Аднавіў работу ў Гомелі ў 1944. У 1954 аб’яднаны з Гомельскім пед. ін-там.

т. 5, с. 346

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ве́цер, ве́тру, мн. вятры́, вятро́ў, м.

Рух паветра ў гарызантальным напрамку.

Моцны в.

Спадарожны в.

Паўднёвы в.

Подых ветру.

Стаяць на ветры (там, дзе дзьме моцны вецер).

◊

Кідаць словы на вецер (разм.) — гаварыць упустую, дарэмна ці неабдумана.

Вецер у галаве ў каго (разм., неадабр.) — пра легкадумнага чалавека.

Ветрам падшыты або падбіты (разм.) — пра легкадумнага чалавека, а таксама пра адзенне без цёплай падкладкі.

Трымаць нос па ветры — прыстасоўвацца да абставін.

Шукаць ветру ў полі — пра дарэмныя пошукі.

Куды вецер дзьме — прыстасоўвацца да большасці думак, поглядаў, густаў.

|| памянш. ве́трык, -у, м. З ветрыкам (пра язду: вельмі хутка; разм.).

|| прым. ве́травы, -ая, -ае і ветравы́, -а́я, -о́е (спец.).

Ве́травы подых.

Ветравое шкло (у аўтамашынах).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.

1. каго-што. Несучы, даставіць.

2. перан., што. З’явіцца прычынай, даць у выніку.

П. карысць. П. заспакаенне.

Напружаная праца прынесла свае вынікі.

3. што. Зрабіць, ажыццявіць што-н., што ўказана назоўнікам.

П. клятву (паклясціся). П. падзяку (падзякаваць). П. ў ахвяру што-н. (ахвяраваць).

4. каго (што); безас. і ў спалучэнні са словамі «д’ябал», «чорт», «нячыстая». Пра нечаканы, непажаданы прыход, з’яўленне каго-н. (разм.).

Які чорт прынёс сюды гэту кампанію!

Каго там прынесла нячыстая ў такі час?

|| незак. прыно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць.

|| наз. прынясе́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.) і прыно́с, -у, м. (да 1 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Разгачы́ ’галлё’ (іўеў., Сл. ПЗБ), разга́чыкі ’адросткі (пра пер’е)’ (там жа), разга́ціна ’разгалістае дрэва’ (лях., там жа). Ад ро́зга (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

а́йсберг, ‑а, м.

Плывучая ледзяная гара, абломак ледавіка. І вось ужо адкрытая прастора, Там-сям, як лебедзь, айсберг праплыве. Звонак. Праз чорныя ночы, між айсбергаў хмурых Плылі яны [караблі] ў далі ў ліхія марозы. Броўка.

[Англ. iceberg з сканд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

качага́р, ‑а, м.

Рабочы, які абслугоўвае топкі паравых катлоў. Васіль памагаў машыністу, паліў топку, — качагар з яго быў вельмі ўвішны і неспакойны. Мележ. — Эй, там, качагар, паддай агню ды добра сачы за парай! Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)