ке́пскі, ‑ая, ‑ае.
Не такі, як трэба, якога хацелася б; дрэнны. Кепскі настрой. □ Надвор’е кепскае — туманна, хмарна. Зарыцкі. / у знач. наз. ке́пскае, ‑ага, н. Сэрца маткі заўсёды чуе і кепскае і добрае. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паня́ньчыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак., з кім-чым.
Разм. Няньчыцца некаторы час. Паняньчыцца з малым. □ На ўсіх палетках зазелянела, акрыяла кукуруза, але сэрца падказала Тасі Кабрынец, што яшчэ давядзецца паняньчыцца з ёю. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́цца, пяецца; незак.
1. безас. Пра настрой, жаданне пець; спявацца. Ты мне ўручыла сэрца — Душа ў цябе мая: Калі табе пяецца — Мне весела ўдвая. Непачаловіч.
2. Зал. да пець (у 1, 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.
1. Датыкацца, дакранацца да каго-, чаго-н.; чапаць.
К. рукой.
Нельга к. ядавітыя расліны.
2. Парушаць чый-н. спакой, турбаваць; закранаць каго-, што-н. у гутарцы, прамове.
Яна не хацела кранаць маці.
Аграном кранаў пытанні ўрадлівасці глебы.
3. перан. Хваляваць, расчульваць.
Маё сэрца кранаюць родныя краявіды.
4. Прыводзіць у рух.
Паравоз кранае вагоны.
|| зак. крану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аргані́чны, -ая, -ае.
1. Які належыць да жывёльнага або расліннага свету, які мае адносіны да арганізмаў (у 1 знач.).
А. свет.
Арганічная прырода.
2. Які датычыцца ўнутранай будовы чалавека, яго органаў.
А. парок сэрца.
3. перан. Які датычыцца самой сутнасці чаго-н., карэнны, унутрана ўласцівы каму-н.
Арганічнае адзінства тэорыі і практыкі.
Арганічнае непрыманне.
○
Арганічная хімія — раздзел хіміі, які вывучае злучэнні, што змяшчаюць у сабе вуглярод.
|| наз. аргані́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праця́ць сов.
1. пронзи́ть; проткну́ть; проре́зать;
2. (зубами) прокуси́ть, прохвати́ть;
3. перен. пронзи́ть;
гэ́та ду́мка балю́ча ~цяла́ сэ́рца — э́та мысль бо́льно пронзи́ла се́рдце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прылі́ць сов., прям., перен. прили́ть;
кроў ~ліла́ да галавы́ — кровь прилила́ к голове́;
хва́ля пяшчо́ты ~ліла́ да сэ́рца — волна́ не́жности прилила́ к се́рдцу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мякчэ́ць несов., прям., перен. станови́ться мя́гче; смягча́ться;
ад ма́зі ску́ра ~чэ́е — от ма́зи ко́жа стано́вится мя́гче (смягча́ется);
сэ́рца яго́ ~чэ́ла — се́рдце его́ смягча́лось
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́лкі I стра́стный, пы́лкий, пла́менный, горя́чий;
~кая прамо́ва — стра́стная (пы́лкая, пла́менная) речь;
~кае сэ́рца — горя́чее (пы́лкое) се́рдце
па́лкі II (дающий много тепла) то́пкий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапо́ўніцца сов., прям., перен. перепо́лниться;
рэ́кі ~ніліся і вы́йшлі з бераго́ў — ре́ки перепо́лнились и вы́шли из берего́в;
сэ́рца ~ні́лася ра́дасцю — се́рдце перепо́лнилось ра́достью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)