Егі́пта ’пагібельнае месца, зайздросны чалавек’ (ТС). Тут наглядаецца сувязь з біблейскім матывам кары егіпецкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Канша́хты ’шашні, патаемная сувязь’ (Нас.). Сапсаванае з кантакты ’адносіны’; ‑ш‑, магчыма, мае кантамінацыйны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кундзі́ль ’недарослы’ (Яўс.). Да кундыль (гл.). Сувязь гэтых слоў пацвярджаецца каш. kuundäl ’малое дзіця’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
га́ма2
(гр. gamma = трэцяя літара грэчаскага алфавіта)
1) пазасістэмная адзінка масы;
2) стотысячная доля эрстэда;
3) паказальнік на сувязь з гама-выпрамяненнем у складаных словах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Асмалі́ць ’абпаліць’ (Яруш.). Пачаткова ’пакрыць смалой’, а потым, у сувязі з тым што пры гэтым дрэва часта трымаюць на адкрытым агні, пераносна на іншыя прадметы — напр. парсюка ці гусь. Пераход вядомы і ў іншых славянскіх мовах. Адсюль: асма́лак ’галавешка’, асмалёнкі ’бульба з прыгаркай’ (Сцяц.); асмалёнак ’пра смуглага чорнавалосага чалавека’ (Сцяц.) адлюстроўвае яшчэ сувязь з чорным колерам смалы і абсмаленых прадметаў. Магчыма, што ва ўзнікненні слоў асмалёнкі і асмалёнак ёсць сувязь з коранем смаг‑ (параўн. смажыць), а сувязь з смала — вынік пазнейшай народнай этымалогіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Захлупіцца ’захлынацца’ (Янк. II). Рус. захлупить ’закрываць’, захлупаться ’заблытацца’, славен. zahlúpniti ’задыхнуцца (парай)’, балг. захлупям, захлупвам ’накрыць, закрыць’. Параўн. славац. zachlipnať ’захлынацца’. Наўрад ці выклікае сумненні сувязь з захлынацца, хлынуць. Не абгрунтоўваецца семантычна сувязь з хлупы ’пахілы’ (гл.). Параўн. славен. hlûp ’пара, смурод’, hlópati ’дыхаць з цяжкасцю’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́ерсканіць ’вылаяць, зняважыць’ (Шпіл.). Няясна. Магчыма, ёсць сувязь з лат. ẽrsināt ’злавацца’, літ. ẽrzdinti ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Развіні́чыцца ’разбэсціцца’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, мае сувязь з віно́ або з віна́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́мжа ’махры, абтрапаныя краі адзежы’ (ТС). Няясна. Магчымая сувязь з літ. rémžti ’рэзаць (абы-як)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ёўзацца ’неспакойна сядзець, рухацца ўвесь час’. Рус. ёлзать ’тс’. Сувязь з ёрзаць ’тс’ дапусціць нельга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)