Зло. Рус., укр., балг., макед.зло, польск., в.-луж.zło, чэш., славац.zlo, славен.zlǫ̑ ’тс’, серб.-харв.зло̏ ’злая справа, няўдача, хвароба’. Ц.-слав.зло ’зло, цяжкасці’ (Міклашыч, Lex. paleosl.). Ст.-рус.зло ’зло, грэх, няшчасце’. Прасл.zъlo. Субстантываваная форма н. р. кароткага прыметніка злы (гл.) у адцягненым значэнні (параўн. дабро). Шанскі, 2, З, 93–94.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мынца ’манетны двор’ (Гарб.), ст.-бел.мынца, минца, мин- ница ’манета, манетная справа, манетны двор’ (пач. XVI ст.) запазычаны са ст.-польск.тупей, тіііса, тіпіса, якія з с.-в.-ням.münze ’манета’ (Булыка, Лекс. запазыч., 86; Чартко, Пыт. мовазн. і метад., 122). Аналагічна ст.-бел.мынцаръ, минцаръ, минцеръ ’загадчык манетнага двара’ (XIV ст.) — гл. Булыка, там жа, 74.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ісці́зна ’справядлівая справа, справядлівы іск, сапраўдная прыналежнасць’ (Нас.). Ст.-бел.истизна ’наяўныя грошы, наогул наяўнасць чаго-н.’ (Гарб.), ’уласнасць’ (1547 г., Булыка, Лекс. запазыч., 78) запазычана са ст.-польск.iścizna ’капітал, наяўнасць, уласнасць; істотная праўда, рэчаіснасць’. З польскага таксама ўкр.исти́зна ’сапраўдная сума’ (Жэлях.). Слаўскі (1, 472) лічыць паўн.-слав. утварэннем з суф. ‑izna ад *jьstъ (гл. існы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АВАНТУРЫ́ЗМ
(ад франц. aventure прыгода),
дзейнасць, заснаваная на рызыкоўных падазроных учынках з мэтай дасягнуць лёгкага поспеху, выгады; справа, распачатая без уліку рэальных умоў і магчымасцяў. Як правіла, мае на мэце задавальненне карыслівых інтарэсаў, але ў большасці выпадкаў канчаецца правалам. Найб. страты грамадству прыносяць палітычны, эканам., ваенны авантурызм.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кары́сць, -і, ж.
1. Добрыя, спрыяльныя вынікі для каго-, чаго-н.
Прынесці к. радзіме.
2. Матэрыяльная выгада для каго-, чаго-н.; прыбытак.
Мець к. са сваёй працы.
◊
Гаварыць на карысцькаго-чаго — служыць доказам, пацвярджэннем дадатных якасцей каго-, чаго-н.
На карысцькаго-чаго —
1) са станоўчымі вынікамі для каго-, чаго-н.
Справа вырашылася на карысць работніка;
2) дзеля чыёй-н. выгады, карысці.
Змена месца службы пайшла яму на карысць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бібліятэ́ка, -і, ДМ -тэ́цы, мн. -і, -тэ́к, ж.
1. Установа, якая збірае і захоўвае кнігі для грамадскага карыстання.
Нацыянальная б.
Беларусі.
2. Збор кніг, якія з’яўляюцца прыватнай або грамадскай уласнасцю, а таксама памяшканне, дзе яны захоўваюцца.
Б. вучонага.
3. Назва серыі кніг пэўнай тэматыкі.
Б. паэта.
Б. настаўніка.
|| памянш.бібліятэ́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 3 знач.).
|| прым.бібліятэ́чны, -ая, -ае.
Бібліятэчная справа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
enterprise
[ˈentərpraɪz]
n.
1) ва́жная заду́ма, спра́ваабо́ пачына́ньне
2) прадпрыёмства, прадпрые́мства n.
a business enterprise — гандлёвае прадпрые́мства
3) прадпрыма́льнасьць, ініцыяты́ва f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Job
[ɔp]
m -s, -s
1) выго́дная спра́ва, выго́дны заня́так
2) пра́ца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Tätlichkeiten
pl знява́га (учы́нкам)
es kam zu ~ — спра́ва дайшла́ да разбо́ю [гва́лту]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
каленко́р, ‑у, м.
Баваўняная, моцна праклееная тканіна аднаколернай афарбоўкі. Пераплёт з каленкору.
•••
Іншы каленкор — зусім другая справа, іншая размова. — Давай, Андрушка, наладзім хор! — казаў раз пісар Лабановічу. — Я табе памагу! Разумееш ты, зусім іншы каленкор, калі ў царкве спявае добры хор.Колас.
[Ад фр. calencar — род баваўнянай пафарбаванай тканіны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)