чуба́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Птушка, якая мае на галаве чуб (звычайна пра курыцу). Уверсе, на галлі, шмыгае чорнагаловая слаўка, скача, папіскваючы, чубаткасініца, асыпаючы на мяне старыя шыпулькі. Хомчанка. Певень дык той наогул перабраўся на астравок сярод двух рукавоў ракі і пахаджае там у таварыстве трох чубатак, відаць, найбольш адданых і смелых. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шумнаце́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з шумам цячэ (звычайна пра раку, ручай і пад.). Паміж пустак, балот Беларускай зямлі, На ўзбярэжжы ракі шумнацечнай, Дрэмле памятка дзён, што ў нябыт уцяклі, — Удзірванелы курган векавечны. Купала.

2. Рух якога суправаджаецца шумам, крыкамі, ажыўленай мітуснёй. Поезд выкінуў са сваіх аканістых каровак шумнацечную грамаду людзей, і хутка перон апусцеў. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

захіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. каго-што. Засланіць, прыкрыць чым-н.

З. рукамі галаву.

2. што. Пасунуўшы, закрыць, завесіць.

З. фіранку.

3. каго-што. Ахінуць чым-н., закруціць у што-н. або схаваць куды-н., за што-н.

З. дзіця ў кажух.

З. сумку за сябе.

4. што. Закінуць адзін край адзежыны за другі.

З. полы кажуха.

5. перан., што. Зацягнуць тонкім слоем.

Туман захінуў берагі ракі.

|| незак. захіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. захіну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся; -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; незак. захіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сярэ́дні, -яя, -яе.

1. Які знаходзіцца ў сярэдзіне, паміж якімі-н. крайнімі пунктамі, велічынямі і пад.; прамежкавы.

Сярэдняе цячэнне ракі.

С. ўзрост.

2. Які ўяўляе сабой велічыню, атрыманую дзяленнем сумы некалькіх велічынь на іх колькасць.

Сярэдняя зарплата за год.

Сярэдняя вага.

Сярэдняя хуткасць цягніка.

Сярэдняе (наз.) арыфметычнае.

3. Пасрэдны; ні добры, ні благі.

С. студэнт.

Сярэднія поспехі.

4. Не вышэй звычайнага ўзроўню, нормы.

Сярэднія патрабаванні.

Чалавек сярэдняга росту.

○

Сярэдняе вуха — поласць за барабаннай перапонкай, перад унутраным вухам.

◊

Вышэй (ніжэй) сярэдняга — вышэй (ніжэй) якой-н. нормы.

У сярэднім — зыходзячы з сярэдніх велічынь, паказчыкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́на н

1. Knie n -s, - [´kni:(ə)];

2. (ракі, дарогі) Krümmung f -, -en; Bíegung f -, -en;

3. (у танцах) Tánzfigur f -, -en;

4. (у спевах птушак) Tríller m -s, -;

5. (пакаленне) Geschlécht n -(e)s, -er

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

умацава́нне ср.

1. (действие) укрепле́ние; упроче́ние;

у. бераго́ў ракі́ — укрепле́ние берего́в реки́;

у. экано́мікі — укрепле́ние (упроче́ние) эконо́мики;

у. дысцыплі́ны — укрепле́ние дисципли́ны;

2. (оборонительное сооружение) укрепле́ние;

лі́нія ўмацава́нняў — ли́ния укрепле́ний;

падзе́мныя ўмацава́нні — подзе́мные укрепле́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ти́ше сравн. ст.

1. нареч. цішэ́й;

ти́ше говори́те цішэ́й гавары́це;

2. прил. цішэ́йшы;

тече́ние э́той реки́ ти́ше цячэ́нне гэ́тай ра́кі цішэ́йшае;

3. в знач. повелит. накл. ці́ха, цішэ́й;

◊

ти́ше во́ды, ни́же травы́ цішэ́й вады́, ніжэ́й травы́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

derelict

[ˈderəlɪkt]

1.

adj.

1) кінуты, пакі́нуты

a derelict ship — закі́нуты карабе́ль

2) які́ занядбо́ўвае свае́ абавя́зкі; нядба́лы, нядба́йны

2.

n.

1) усі́мі пакі́нуты чалаве́к

2) сухазе́м’е, утво́ранае ў вы́ніку адступле́ньня мо́ра ці ракі́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

рак​I м заал Krebs m -es, -e;

рачны́ рак Flússkrebs m;

марскі́ рак Séekrebs m, Húmmer m -s, -;

чырво́ны як рак krébsrot;

◊ я пакажу́ табе́, дзе ракі зіму́юць! ich werde dir zéigen, wo der Pféffer wächst!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ве́рхні в разн. знач. ве́рхний; (наружный — о стороне одежды — ещё) лицево́й;

~няя во́пратка — ве́рхняя оде́жда;

~няе цячэ́нне ракі́ — ве́рхнее тече́ние реки́;

○ ~няя пала́та — ве́рхняя пала́та;

в. нюх — охот. ве́рхнее чутьё;

в. рэгі́стр — ве́рхний реги́стр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)