удыга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., перад кім.
Разм. Старацца задобрыць каго‑н. ліслівасцю; падлізвацца; паддобрывацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ус..., прыстаўка (гл. уз...).
Ужываецца замест «уз...» перад глухімі зычнымі, напрыклад: успіхнуць, ускінуць, ускапаць, уссесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаджы́, нескл., м.
Ганаровы тытул мусульманіна, які зрабіў паломніцтва ў Мекку (звычайна ставіцца перад імем).
[Араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вечару́ха ’вечарынка перад вяселлем у жаніха’ (Інстр. II); ’вечар перад вяселлем у маладой’ (Бяльк.), рус. вечеру́ха: паўд. ’вячэрняя забава, вечарынка’, арл., разан. ’дзявочнік напярэдадні вяселля’, арл., смал., калуж. ’вячэрняя бяседа вясельных гасцей’. Беларуска-рускае ўтварэнне ад вечар (гл.) пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ux‑a.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэж ’спачатку’ (Нас.). Укр. преж ’раней, перад’, рус. дыял. преж ’раней, калісь’. Не зусім ясна. Відаць, кантамінаваная форма перад (гл.) і ц.-слав. прежде (вышэйшая ступень ад прѣдт* ’раней’, параўн. стараж.-рус. предняя слава (Слова аб палку Ігравым), ’былая слава’ (Грыгаран, Этнолингвистика текста, 2, 61).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адвячо́рак ’частка дня’ (БРС, Касп., КТС), ’частка дня перад вечарам’ (КЭС). Гл. вечар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́ритьI-1 несов., в разн. знач. па́рыць;
па́рить бельё па́рыць бялі́зну;
пе́ред грозо́й па́рит безл. пе́рад навальні́цай па́рыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
проплыва́ть несов., в разн. знач. праплыва́ць;
пе́ред мои́ми глаза́ми проплыва́ли воспомина́ния де́тства перен. пе́рад маі́мі вача́мі праплыва́лі ўспамі́ны дзяці́нства.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
су́праць і супро́ць, прысл. і прыназ.
1. прысл. На процілеглым баку ад каго-, чаго-н., прама перад кім-, чым-н.
Па левым баку вуліцы знаходзіцца Дом кнігі, а с. — Палац спорту.
Сядзець с.
2. прысл. Наперакор, насуперак каму-, чаму-н.
Галасаваць с.
3. каго-чаго, прыназ. з Р. Указвае на прадмет або асобу, перад якімі на процілеглым баку хто-, што-н. знаходзіцца.
Музей стаіць с. школы.
Старыя сядзелі на лавачцы пад клёнам с. іх хаты.
Стаяць адзін с. аднаго.
4. чаго, прыназ. з Р. Насустрач руху чаго-н.
Ісці с. ветру.
Плысці с. цячэння.
5. каго-чаго, прыназ. з Р. Для барацьбы з кім-, чым-н.
Лякарства с. грыпу.
Сродак с. камароў і маскітаў.
6. чаго, прыназ. з Р. Ужыв. для ўказання на тэрмін, адрэзак часу, перад якім што-н. адбываецца ці павінна адбыцца.
С. ночы ехаць нельга.
7. каго-чаго, прыназ. з Р. Ужыв. для выражэння параўнальных адносін.
Рост прадукцыйнасці працы с. мінулага года.
8. у знач. вык. Не згодзен (разм.).
Ты згодзен? — Не, я с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
непараўна́льна прысл
1. (вельмі добра) únvergleichlich;
2. (перад выш. ст) bei wéitem, bedéutend;
непараўна́льна лепш bedéutend [bei weitem] bésser
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)