зле́ва, прысл.
З левага боку; проціл. справа. Злева ад лесапільні праходзіла праз лес чыгунка. Пестрак. Злева і справа бялелі камяніцы новых школ і клубаў. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць гукаць. // Падаць гучны голас; гукнуць. І вось Міхась, як яго хто падбіў, узяў і загукаў на ўвесь лес. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́льнік, ‑у, м.
1. Яловы лес. Недзе ў гушчары маладога ельніку спявалі дразды. Новікаў.
2. зб. Насечаныя яловыя лапкі або дровы. Накласці ельніку ў вогнішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кабе́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да кабеты, належыць ёй; жаночы. Кабечы лёс. □ А спеў дзявочы і кабечы аж разлягаўся ў шчыры лес. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перава́жна, прысл.
Галоўным чынам, у большасці. Усю працу каля дому і ў хаце вяла пераважна маці. Глебка. Лес быў пераважна хваёвы — сасна, елка, піхта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаво́льшчык, ‑а, м.
Разм. Самавольна. Самавольшчыкі псуюць і пішчаць лес, сякуць яго абы-як, без разбору. Раз у год, перад святам, асабліва пакутуе ельнік. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Wald
m -(e)s, -wälder; лес
ein tíefer ~ — густы́ [дрыму́чы] лес
ein líchter ~ — рэ́дкі лес
durch ~ und Feld schwéifen [stréifen] — хадзі́ць па ляса́х і паля́х
◊ den ~ vor (láuter) Bäumen nicht séhen* — за дрэ́вамі не ба́чыць ле́су
wie es in den ~ hinéinschallt, so schallt es wíeder hináus — ≅ як гукне́ш, так і адгукне́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
спля́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.
1. Сапсаваць што-н.; разбурыць, зруйнаваць.
Горад спляжылі ўшчэнт.
С. добрую касу.
2. што. Пра лес: вынішчыць, ссячы (разм.).
Будавалі дарогу і спляжылі ўвесь бярэзнік.
3. што. Вытаптаць, стаптаць; затаптаць, забрудзіць (разм.).
Каровы спляжылі жыта.
Усю пасцель спляжылі.
4. каго і без дап. Ударыць, пабіць (разм., груб.).
С. кіем па спіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
углы́біцца, -блюся, -бішся, -біцца; зак., у што.
1. Зайсці ў глыбіню чаго-н. або капаючы, рыючы, пранікнуць глыбей у зямлю.
У. ў лес.
Будаўнікі метро ўглыбіліся на дзесяць метраў у зямлю.
2. перан. Засяроджвацца, цалкам аддацца чаму-н.; унікнуць у тонкасці чаго-н.
У. ў аналіз твора.
|| незак. углыбля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. углыбле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Станавіцца чорным, цёмным або чарнейшым, цямнейшым.
Золата не чарнее.
Смуглявы твар ад сонца яшчэ больш чарнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваім колерам (пра што-н. чорнае, цёмнае).
На гарызонце чарнеў лес.
|| зак. счарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.) і пачарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)