1. Захапіць, застаць нечакана, на месцы злачынства. Зрабілі ўсё ўдала, ніхто .. не перашкодзіў [партызанам], не застукаў, радасныя выбеглі з раўка.Быкаў.
2. У дзіцячай гульні — стукам адзначыць знойдзенага. Урэшце .. [Вася] застукаў усіх, ён перамог.Дубоўка.
засту́каць2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць стукаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэатралізава́ны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад тэатралізаваць.
2.узнач.прым. Прыстасаваны для тэатра, сцэны. Не меншае значэнне для музычнай будучыні Нестара Сакалоўскага мела тое, што яго родны дзядзька Міхаіл быў добрым скрыпачом-аматарам, які выдатна ведаў народную танцавальную музыку, нацыянальныя звычаі і тэатралізаваныя гульні.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́цы
(англ. boots)
чаравікі з шыпамі на падэшвах для гульні ў футбол (параўн.кеды).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
маркёр
(фр. markueur)
асоба, якая абслугоўвае більярд і вядзе падлік ачкоў пры більярднай гульні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Манту́ла ’ход гульні ў баланты (у цуркі)’, манту́ліць ’біць, гуляць’ (ТС). Рус.перм.дать мантулу кому‑либо ’ўдарыць каго-небудзь’. Паводле Цыхуна (Бел.-укр. ізал., 86), семантычна найбольш блізка лексема стаіць да рум.mântuióla ’заканчэнне’, ’збаўленне, вызваленне, уратаванне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
counter1[ˈkaʊntə]n.
1. прыла́вак
2. фі́шка (для падліку ў гульнях);
3. ша́шка (у гульні)
4.tech. лічы́льнік
♦
over the counter у про́дажы без рэцэ́пта (пра лекі);
under the counter та́йна, падпо́льна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Пе́кар1 ’хлебапёк’ (ТСБМ). Запазычанне з польск.piekarz ’тс’, якое ўтворана пад уплывам нова-в.-ням.Bäcker ’тс’ (Брукнер, 406), як і чэш.pekár, у якім суфікс — нямецкі (Махэк₂, 440): польск.piekarz (1450) Банькоўскі (2, 549) выводзіць з *pekti (гл. пячы) у якасці словаўтваральнай інавацыі, бо суфікс ‑arъ звычайна ўтварае назвы выканаўцаў ад назоўнікаў. Кантамінацыю з слав.pek‑ дапускае Скок (2, 628); гл. таксама Русэк, Dzieje. 63–64.
Пе́кар2 ’дзіцячая гульня’ (ТС), пе́кар ’кіёк у гэтай гульні, які ўтыкаецца ў зямлю’ (Скарбы), пэ́кар ’стораж цуркі, якая ўтыкаецца ў кучу пяску пры гульні ў пікара’ (пін., Нар. лекс.). Гл. пі́кар ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
крэ́сцімн.карт.разм. Treff n -s, -s, Kreuz n -es, -e; Éichel f -, -n (прыгульніўскат);
хадзі́ць з крэ́сцяў Treff [Kreuz] áusspielen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Згра́я ’група сабак, ваўкоў’ > ’банда’. Укр.згра́я ’тс’, польск.zgraja ’натоўп; зграя’. Відаць, бел., укр. < польск., дзе, магчыма, ад zgrać się ’дапасавацца, дастасавацца адзін да аднаго для музыкальнага ці наогул тэатральнага выступлення, спартыўнай гульні’ з суфіксам ‑j‑а. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВЕЧАРЫ́НКА,
вечарына, у беларусаў даўні звычай сялянскай моладзі збірацца вечарамі, асабліва ў нядзелю або свята, на танцы і гульні. Наладжвалі вечарынкі пераважна зімой у прасторнай хаце або карчме. У грамадскім побыце дарэв. вёскі — найбольш даступная магчымасць сустрэч моладзі. Бытавалі вечарынкі і ў гар. асяроддзі. На пач. 20 ст. ў гарадах і мястэчках вечарынкі выкарыстоўвалі аматарскія гурткі для папулярызацыі бел. л-ры і мастацтва (т.зв.Беларускія вечарынкі).