Verbum

паплаво́к¹, -лаўка́, мн. -лаўкі́, -лаўко́ў, м.

1. Лёгкі плаваючы прадмет, які прымацоўваецца да лёскі, да сеткі або трымаецца на якары.

П. вудачкі.

П. невада.

2. Прыстасаванне, якое выкарыстоўваецца для надання плывучасці чаму-н. (від лодкі, прагумаваны мех, надзьмуты ветрам і пад.).

Мост на паплаўках.

|| прым. паплаво́чны, -ая, -ае і паплаўко́вы, -ая, -ае.

пло́шча, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Частка плоскасці, абмежаваная замкнутай ломанай або крывой лініяй.

П. чатырохвугольніка.

2. Незабудаванае вялікае і роўнае месца (у горадзе, вёсцы), ад якога звычайна разыходзяцца ў розныя бакі вуліцы.

П.

Перамогі ў Мінску.

3. Прастора, памяшканне, прызначаныя для якіх-н. мэт.

П. пад азімыя культуры.

Жылая п.

пры́нцып, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Асноўнае, зыходнае палажэнне якой-н. тэорыі, вучэння, навукі і пад.

Прынцып прававой дзяржавы.

Прынцыпы мастацтва.

2. Перакананне, погляд на рэчы.

Мець цвёрдыя жыццёвыя прынцыпы.

3. Асноўная асаблівасць канструкцыі чаго-н.

Гучнагаварыцелі зроблены па прынцыпе тэлефона.

◊

У прынцыпе — у асноўным, у агульных рысах.

Упрынцыпе я згодзен.

салі́дны, -ая, -ае.

1. Трывалы, надзейны, добра зроблены.

Салідная пабудова.

2. Грунтоўны, важны, глыбокі, сур’ёзны, прадстаўнічы.

Салідная фігура.

Салідная ўстанова.

Салідная адукацыя.

3. Пра ўзрост: не малады, сталы.

Жанчына саліднага ўзросту.

4. Значны па велічыні, памеры, сіле і пад.

Салідныя грошы.

5. Мажны, поўны (пра чалавека).

Саліднай камплекцыі.

|| наз. салі́днасць, -і, ж.

стабіліза́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Прыбор, прыстасаванне для надання ўстойлівасці, пастаяннага становішча чаму-н. (у лятальных апаратах, на суднах і пад.), для стабілізацыі якога-н. працэсу.

С. лятальнага апарата.

С. току.

2. Рэчыва, якое затрымлівае працэс змянення якога-н. іншага рэчыва, саставу.

С. выбуховых рэчываў.

|| прым. стабіліза́тарны, -ая, -ае.

старо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. гл. старана.

2. Адзін з двух бакоў ліста паперы, кнігі, сшытка і пад.

У кнізе сто старонак.

На старонках газет з’явіліся ўрыўкі новага рамана.

3. перан. Перыяд, этап у гісторыі, развіцці чаго-н.

Гераічныя старонкі гісторыі.

|| прым. старо́нкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

то́рмаз, -а і -у, мн. тармазы́, -о́ў, м.

1. -а. Прыстасаванне для спынення або запавольвання руху машыны, цягніка і пад.

Аўтаматычны т.

Заскрыпелі тармазы, і машына спынілася.

2. -у, перан. Перашкода ў развіцці чаго-н.

Т. у рабоце.

|| прым. тармазны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.) і то́рмазны, -ая, -ае (да 1 знач.).

узбро́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак., каго-што.

1. Забяспечыць сродкамі для вядзення вайны, бою (зброяй, тэхнікай і пад.).

У. армію.

У. атрад вінтоўкамі.

2. перан., чым. Забяспечыць сродкамі для якой-н. дзейнасці.

У. гаспадарку навейшай тэхнікай.

Узброеным вокам (пры дапамозе аптычных прылад).

|| незак. узбро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. узбрае́нне, -я, н.

факусі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; незак., што.

1. Збіраць прамяні ў фокус¹ (у 1 знач.; спец.).

Ф. прамяні.

2. Устанаўліваць фокус¹ (у 2 знач.; спец.).

Ф. адлюстраванне.

3. перан. Сканцэнтроўваць, засяроджваць (думку, увагу і пад.).

Ф. погляд на чым-н.

|| зак. сфакусі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| наз. факусі́раванне, -я, н.

фонд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Грашовыя сродкі або матэрыяльныя каштоўнасці дзяржавы, прадпрыемства і пад.

Ф. заработнай платы.

Залаты ф. (таксама перан.: лепшая частка чаго-н.).

2. Рэсурсы, запасы чаго-н.

Насенны ф.

Жыллёвы ф.

3. толькі мн. Каштоўныя паперы, якія даюць прыбытак.

Банкаўскія фонды.

|| прым. фо́ндавы, -ая, -ае.