Verbum

самкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Злучыць шчыльна адно з адным, зрабіць суцэльным.

С. ножкі цыркуля.

С. шарэнгі.

2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыць, стуліць.

|| незак. змыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змыка́нне, -я, н.

селядзе́ц, -дца́, мн. -дцы́, -дцо́ў, м.

Невялікая марская прамысловая рыба, якая ўжыв. ў ежу ў засоленым ці вэнджаным выглядзе.

Сярэднесалёны с.

◊

Як у бочцы селядцоў — пра мноства людзей у цесным памяшканні (разм.).

|| прым. селядцо́вы, -ая, -ае.

С. промысел.

Сямейства селядцовых (наз.).

серп, сярпа́, мн. сярпы́, сярпо́ў, м.

1. Сельскагаспадарчая ручная прылада ў выглядзе выгнутага дробна назубленага нажа для зрэзвання злакаў з кораня.

Назубіць с.

2. перан. Пра тое, што мае форму такога прадмета.

С. месяца (месяц у пачатковай або апошняй фазе).

сліма́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Смоўж, які мае ракавіну і вельмі марудна рухаецца.

2. перан. Пра бязвольнага, бесхарактарнага чалавека (разм., зневаж.).

3. Спецыяльны знак @ які выкарыстоўваецца пры запісе адраса электроннай пошты.

|| прым. слімако́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

сму́тны, -ая, -ае.

1. гл. смута (у 1 знач.).

2. Які адчувае смутак; маркотны, сумны (пра чалавека).

Смутная дзяўчына.

Смутныя вочы (выражаюць смутак, бязрадасныя).

3. Невыразны, няпэўны (разм.).

Смутныя намёкі.

4. Трывожны, неспакойны, мяцежны.

Смутныя часы.

|| наз. сму́тнасць, -і, ж.

смяшлі́вы, -ая, -ае.

1. Схільны часта смяяцца, якога можна лёгка рассмяшыць.

С. чалавек.

2. Які выражае гатоўнасць да смеху.

С. позірк.

С. твар.

3. Пра настрой: такі, пры якім усё здаецца смешным, увесь час хочацца смяяцца.

|| наз. смяшлі́васць, -і, ж.

уры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пранікнуць у глыб чаго-н. рыючы (пра жывёл).

2. Схавацца ў вырытым паглыбленні ці ў чым-н. сыпкім.

У. ў сена.

|| незак. урыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

успамі́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Узнаўленне ў думках таго, што захавалася ў памяці.

Аддацца ўспамінам (пачаць успамінаць). Застаўся адзін у. ад чаго-н. (нічога не засталося; жарт.).

2. мн. Запіскі або расказы пра мінулае.

Пісаць успаміны.

Вечар успамінаў.

усхадзі́цца, -хаджу́ся, -хо́дзішся, -хо́дзіцца; зак.

1. Дайсці да крайняй ступені праяўлення чаго-н.; пачаць моцна дурэць, сваволіць.

Дзеці ўсхадзіліся, не суняць.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна бушаваць (пра з’явы прыроды).

Усхадзіўся вецер.

|| незак. усхо́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

фальш, -у, м.

1. Падман, ашуканства, а таксама падробка.

Ф. у гульні ў карты.

Купіла не залатую рэч, а ф.

2. Адсутнасць натуральнасці, няшчырасць, неадпаведнасць праўдзе.

У гутарцы чуўся ф.

Штучнасць і ф. рамана.

3. Пра спеў: недакладнасць у выкананні, скажэнне.