Verbum

папрабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Прабіць, праламаць што-н. у многіх месцах; прайсці праз што-н. з сілай — пра ўсё, многае.

П. палонкі.

Крыніцы папрабівалі пясок.

2. Пракалоць чым-н. вострым усё, многае.

П. ногі на цвікі.

прамільгну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; зак.

1. Паказацца і хутка знікнуць.

Поезд прамільгнуў маланкай.

У яго словах прамільгнула іронія (перан.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вельмі хутка прайсці, прамінуць (пра час).

Месяц часу незаўважна прамільгнуў.

прарэ́зацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́жацца; зак.

1. З’явіцца на паверхні чаго-н., пачаць расці (пра зубы, рогі).

У цяляці прарэзаліся рогі.

2. Рэзка абазначыцца дзе-н.

На лбе прарэзаліся глыбокія маршчыны.

|| незак. прараза́цца, -а́ецца і прарэ́звацца, -аецца.

прыспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. Надысці, настаць (пра час, справу, патрэбу).

Прыспела чарга.

2. безас. Абавязкова спатрэбіцца, вельмі захацецца (разм.).

Што табе так прыспела з гэтай паездкай?

3. З’явіцца ў патрэбны момант; паспець, не спазніцца (разм.).

П. на паратунак.

пульсава́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -су́е; незак.

1. Пра сэрца, артэрыі: мець пульс, біцца.

На скроні ледзь прыметна пульсавала жылка.

2. Праяўляцца з перыядычнымі зменамі ў сіле, напружанні і пад. (спец.).

|| наз. пульсава́нне, -я, н. і пульса́цыя, -і, ж.

пя́дзя, -і, мн. -і, -яў, ж.

Старая мера даўжыні, роўная адлегласці паміж расшыранымі вялікім і ўказальным пальцамі.

○

Лоб на сем пядзяў (разм.) — вельмі разумны.

Ні пядзі (звычайна пра зямлю: не аддаць, не ўступіць і пад.) — ніколькі, нават самай малой часткі.

пярэ́сты, -ая, -ае.

1. Які складаецца з рознакаляровых плям, палос; рознакаляровы.

Пярэстая тканіна.

2. перан. Неаднародны, з розных элементаў.

П. склад слухачоў.

3. 3 вялікімі плямамі, крапінамі (пра масць коней).

П. конь.

|| наз. пярэ́стасць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).

пя́тніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Пяты дзень тыдня.

Сем пятніц на тыдні ў каго-н. (пра таго, хто часта мяняе думкі, рашэнні; жарт.). Серада з-пад пятніцы відаць (з-пад верхняга адзення відаць ніжняе; разм., жарт.)

|| прым. пя́тнічны, -ая, -ае.

распе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём, пеяце́, -пяю́ць; -пе́й; -пе́ты; зак., што.

1. Развучыць, рэпетуючы (музычны твор для голасу).

Р. дуэт.

2. Прымусіць добра гучаць (пра голас, галасы).

Р. хор перад выступленнем.

|| незак. распява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распява́нне, -я, н.

рулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; незак.

1. Кіраваць рулём; кіраваць рухам чаго-н. (лодкі, санак і пад.).

Р. да ангара.

2. Пра самалёт: коцячыся па зямлі, накіроўвацца куды-н.

|| зак. вы́руляваць, -люю, -люеш, -люе; -люй; -ляваны.

|| наз. рулява́нне, -я, н.