pulverize
[ˈpʌlvəraɪz]
1.
v.t.
1) расьціра́ць, сьціра́ць на парашо́к; распыля́ць (ваду́, парашо́к)
2) разьбіва́ць ушчэ́нт (во́рага, усе́ надзе́і)
2.
v.i.
ператвара́цца ў парашо́к
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Лаўды́ ’добра’ (Яўс.): «…лаўдьі табе, калі усе пымагиюць…» Відавочна, уграфінізм, параўн. эст. laudi ’палок у лазні’ < laud ’стол’, ’дошка’, вепск. лaud ’тс’. Семантыка слова лаўды — вынік развіцця значэння ’палок у лазні’ > ’асалода, раскоша ад парання ў лазні’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мутасок ’учкур у портках’ (паўн.-усх., КЭС). Рус. тул. муто́взок, мутовзо́к, варон. муто́зак, муто́вузок, азерб. муто́зик, пенз. мутове́зок, пск. мутовязь ’вяровачка, тоўстая нітка’ — усе (і іншыя) з motovǫzь. Да мата́ць і вузел (гл.). Гл. яшчэ мутавя́з, мату́з.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панара́ма ’від мясцовасці (звычайна з вышыні), якая цягнецца вельмі далёка’ (ТСБМ). З рус. панора́ма (Крукоўскі, Уплыў, 78). У рус. з зах.-еўрап. моў, дзе з лац. panorāma < грэч. πᾶν ’усе’ і ὅρᾱμα ’від’, відовішча’ (Фасмер, 3, 198).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
драбяза́, ‑ы, ж., зб.
1. Невялікія прадметы; дробныя рэчы. — Валя маскіравала кошык зверху рознымі шпількамі, іголкамі і іншай драбязой. Якімовіч. На возе стаяў куфар, калыска і посцілка усякай драбязы, завязаная на рагі. Лобан. // Дробныя жывыя істоты. У гэтым гняздзе знайшла, відаць, прытулак і розная птушыная драбяза. Лынькоў. / Пра малых дзяцей. — Ці далёка ты зойдзеш з гэтай драбязою? — паказаўшы на пяцёра, адно пад другім малых, запярэчыў Даўгулевіч. — Як маеш дзяцей, галубок, то май і клопат... Гурскі.
2. Што‑н. нязначнае, неістотнае, не вартае ўвагі; нікчэмнасць. Пасядуць [Галяш і Зоська] адно насупроць другога і перапытваюць усялякую драбязу. Чорны. Усе нягоды, усе цяжкасці забываліся, усе перашкоды здаваліся драбязою пасля такой весткі. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лу́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Трапіць, пацэліць. Акцызнік раптам стаў, спяшаючыся, апранацца. Соваў рукі ў рукавы кашулі і ніяк не мог лучыць. Пташнікаў. — Што на .. [сівецкіх гаспадароў] глядзець? Яны раздураныя, яны адно глядзяць, каб як лучыць на лёгкі хлеб. Зарэцкі.
лучы́ць, лучу́, лу́чыш, лу́чыць; незак., каго-што.
Разм. Злучаць, яднаць. Як высветлілася, усе [партызаны] былі жывы-здаровы і толькі яшчэ раз адчулі, чаго варт для іх той, хто лучыў іх у адну баявую сілу. Брыль. З гэтым чалавекам Рыгора лучыла глыбокае пачуццё таварыскай блізкасці. Гартны. Ва ўсім цывілізаваным свеце родная мова ёсць асноваю, якая лучыць усе прадметы школьнага курса, якая праходзіць праз усе яго часткі. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змо́ўніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да змоўніка; такі, як у змоўніка. Змоўніцкія планы. □ Усе маўчалі, і гэтае маўчанне, асабліва нейкая змоўніцкая нерухомасць людзей, прымусіла Карніцкага схамянуцца. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віталі́зм, ‑у, м.
Рэакцыйная ідэалістычная плынь у біялогіі, згодна з якой усе з’явы і працэсы ў жывых арганізмах тлумачацца не матэрыяльнымі прычынамі, а наяўнасцю ў іх звышнатуральнай сілы.
[Фр. vitalisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́плакаць, ‑плачу, ‑плачаш, ‑плача; заг. выплач, зак., што.
1. Выліць, выказаць пачуцці слязьмі. Выплакаць гора.
2. Выпрасіць плачам. Выплакаць дапамогу.
•••
Выплакаць (усе) вочы — вельмі часта і многа плакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
круп, ‑у, м.
Запаленне гартані і трахеі, якое суправаджаецца цяжкім дыханнем і задышкай. Сцяпан, паглядзеўшы хлопчыку ў рог, не сумняваўся, што гэта .. [дыфтэрыя]: усе тыповыя прыметы дыфтэрыйнага крупу. Шамякін.
[Англ. croup.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)