Трохсце́н ‘прыбудова да дома’ (Нар. Гом., Шушк., ТС, Ян.), трохсце́нка ‘тс’ (Рэг. сл. Віц.), трохсце́нак ‘прыбудоўка з трох сцен’ (Скарбы, Рэг. сл. Віц.), ‘трысцень у хаце’ (в.-дзв., віл., Сл. ПЗБ). Да тры (гл. трох-) і сцяна́ (гл.). Гл. трысцен.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тры́йчы ‘тройчы, трыкроць’ (Нас.), тры́чы ‘тс’ (арш., Мат.), ст.-бел. триичи, триищи ‘тс’ (ГСБМ), параўн. укр. тричі ‘тс’, рус. три́дчі ‘тс’. Выводзіцца з *tri (гл. тры) і іменнай формы *jьtjь ‘ход’, гл. ісці, тройчы, трэйчы (ЕСУМ, 5, 642; Фасмер, 4, 102).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паме́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Велічыня чаго-н. у якім-н. вымярэнні.
П. участка.
П. туфель.
2. Ступень развіцця, велічыня, маштаб якой-н. з’явы.
Здарэнне набыло шырокія памеры.
3. Колькасць і характар стоп у вершаваных радках, якія з’яўляюцца асновай рытму; таксама колькасць рытмічных адзінак у музыкальным такце (спец.).
Ямб — двухдольны п.
Вальсы пішуцца памерам у тры чвэрці.
|| прым. паме́рны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перапрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Ператварыць у што-н. у працэсе апрацоўкі.
П. зялёную масу на корм.
2. што. Перарабіць, зрабіць па-новаму, інакш.
П. рукапіс.
3. без дап. Папрацаваць даўжэй, чым было вызначана.
П. тры гадзіны.
|| незак. перапрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перапрацо́ўванне, -я, н. і перапрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. перапрацо́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мі́нус, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Знак у выглядзе гарызантальнай рыскі (-) для абазначэння аднімання або адмоўнай велічыні ў матэматыцы.
2. нескл. Паміж дзвюма лічбамі абазначае, што другая лічба аднімаецца ад першай.
Пяць м. тры.
3. Пры ўказанні на тэмпературу паветра абазначае: ніжэй нуля.
Сёння м. пяць.
4. перан. Недахоп, адмоўны бок (разм.).
Праект мае шмат мінусаў.
|| прым. мі́нусавы, -ая, -ае (да 3 і 4 знач.).
Мінусавая тэмпература.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паабзаво́дзіцца, ‑водзіцца; ‑водзімся, ‑водзіцеся, ‑водзяцца; зак.
Абзавесціся кім‑, чым‑н. — пра ўсіх, многіх. Ціхамір пражыў у бабы Параскі тры дні. Знайшліся ў вёсцы і знаёмыя, і даўнія сябры, якія паабзаводзіліся сем’ямі. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недакла́днасць, ‑і; ж.
1. Уласцівасць недакладнага. Недакладнасць вылічэнняў: Недакладнасць звестак.
2. Адхіленне ад ісціны, памылка; няправільнасць. Таня падчас па тры і чатыры разы правярала падлікі і кожны раз знаходзіла дробныя недакладнасці. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрэ́бніна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і зрэб’е (у 2 знач.). У куфэрку ляжалі тры пары бялізны, два ручнікі і кавалак зрэбніны на анучы, што адрэзала сястра Хімка ад .. сувою палатна. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варчако́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да варчака. Хвіліны праз тры.. [Шайдоб] ужо ішоў побач з Саўкам і, нібы малады варчаковы конік, раз-пораз забягаў яму наперад і спіхваў са сцежкі. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэ́рцыя, ‑і, ж.
1. У музыцы — трэцяя ступень ад дадзенай у дыятанічнай гаме. // Інтэрвал, які ахоплівае тры ступені.
2. Друкарскі шрыфт, памер якога роўны 16 пунктам (6 мм), выкарыстоўваецца для набору загалоўкаў.
[Ад лац. tertia — трэцяя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)