Надзвычай доўгі; працяглы, бясконцы. Несканчонымі калонамі ішлі на фронт рэзервісты, добраахвотнікі.Мыслівец.За годам год — стагоддзі прамінулі, як хвалі несканчонае ракі.А. Вольскі.// Які не спыняецца; пастаянны. Апрача завывання ветру ў голым голлі ды несканчонага шуму дажджу, .. [чалавек] нічога не пачуў.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́тым, прысл.
Праз некаторы час. — Ідзіце, дзядзька Ахрэм, ідзіце... Я потым прыйду...Зарэцкі.// Пасля чаго‑н., затым. Нарэшце паплавок таргануўся, спачатку паверсе, потым імкліва нырнуў у глыбіню.Хомчанка.Перш сварыўся на яго бацька, потым бачыць — нічога не парадзіш, калі ў сына такая ахвота.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыджга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Хутка прыйсці або прыбегчы, прыбыць куды‑н. Вясёлы гімназіст пешкі прыджгаў дадому і, як быццам бы нічога не здарылася, адразу палез на вышкі.Чорны.Сапраўды, не паспела назаўтра зайсці сонца, [сакольнік] прыджгаў.. «Я, кажа, напрасцякі, дзе лугам, дзе разоркаю».Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысягну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Даць прысягу; паклясціся. Мы прысягнулі адпомсціць за пакуты нашага салдата.Чорны.// Пакляўшыся, запэўніць каго‑н. у чым‑н. [Аўгіня:] — Не бойцеся, бабка, мяне, дзецьмі прысягну, што нікому не скажу.Колас.— Прысягнуць магу, што ані нічога не чула.Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.перан. Кара, помста. — Нічога, Аксён: будзе свята і на нашай вуліцы. Падыходзіць час расплаты за здзекі над народам. Дымам і агнём паляцяць у неба панскія палацы і ўжо ляцець пачалі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́блены1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым.зал.пр.ад рубіць 1.
ру́блены2, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад рубіць 2.
2.узнач.прым. Зроблены з бярвення; драўляны. Рубленая хата. □ Прывезлі да каменданта гарнізона. Нічога не пыталіся, а заперлі ў маленькім рубленым свінушніку.Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэфлекты́ўны, ‑ая, ‑ае.
Міжвольны, машынальны, несвядомы; рэфлекторны. Чаму .. [Веньямін] увесь час думае цытатамі? Можа, у душы няма нічога ўласнага? Дык чаму ён так пакутуе? Яго дамінуючым настроем з’яўляецца сум. Гэта даўно ведаюць многія. «Ты вялы і рэфлектыўны, як Дон-Кіхот...» Гэта сказала Зіна Бандарчык.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туды́-сюды́, прысл.
Разм.
1. Тое, што і сюды-туды. Мацей .. пастаяў у варотах, патупаў туды-сюды, граблі ўзяў, падгроб каласкі па таку ў адну кучу.Краўчанка.
2.узнач.вык. Сыдзе, нічога. Тавар гэты яшчэ туды-сюды.// Ні добры, ні дрэнны. Кватэра туды-сюды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Nil consuetudine majus
Няма нічога больш/мацней за прывычкі.
Нет ничего больше/сильнее привычки.
Гл.: Consue tu do...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
müßig
1.
a
1) во́льны (ад працы), незаня́ты
2) пусты́, бяздзе́йны
2.
advнічо́га не ро́бячы; бязмэ́тна
~ géhen* [sein] — гультаява́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)