метрапо́лія, ‑і, ж.

1. Гіст. У Старажытнай Грэцыі — горад-дзяржава (поліс) у адносінах да заснаваных ім калоній на тэрыторыі іншых краін.

2. Капіталістычная краіна ў адносінах да калоній, якімі яна ўладае.

[Грэч. mētēr — маці і polis — горад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засялі́цца, ‑сялюся, ‑селішся, ‑селіцца; зак.

Стаць заселеным. Я марыў, што пройдзе багата год і горад так заселіцца, што дойдзе па шашы аж да сяла, якое за дзве вярсты ад нас. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

antiquity [ænˈtɪkwəti] n. анты́чнасць; старажы́тны свет (асабліва старажытнагрэчаскі, старажытнарымскі);

a city of great antiquity (ве́льмі) старажы́тны го́рад;

the antiquities of ancient Greece старажы́тнасці Элады

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

vibrant [ˈvaɪbrənt] adj. lit.

1. жывы́, по́ўны сі́лы і эне́ргіі;

vibrant feelings жывы́я пачу́цці;

a vibrant city шу́мны го́рад

2. дрыжа́чы (голас); рэзані́руючы (гук)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

нашто́, прысл.

1. пыт. 3 якой мэтай, для чаго.

Н. ты так робіш?

2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова ў даданых дапаўняльных сказах.

Папытайцеся ў яго, н. яму трэба было пераязджаць у горад.

3. у знач. часц. (звычайна ў спалучэнні са словам «ужо»). Ужыв. ў складаных сказах з адваротнай абумоўленасцю састаўных частак.

Н. ўжо быў добры чалавек Пракоп, а і той не стрымаўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазакрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Закрыць, накрыць чым-н. усіх, многіх або ўсё, многае.

П. дзяцей коўдрамі.

2. што. Скласці што-н. разгорнутае — пра ўсё, многае.

П. парасоны.

3. што. Закрыць, спыніць доступ куды-н. ва ўсіх, многіх напрамках.

П. усе дарогі ў горад.

4. што. Спыніць дзейнасць асобных або многіх устаноў, прадпрыемстваў.

Увечары магазіны пазакрывалі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́ма, часц.

1. Ужыв. ў спалучэнні з якаснымі прыслоўямі для абазначэння найвышэйшай ступені.

С. менш прапушчана ўрокаў у першым паўгоддзі.

2. У спалучэнні з дзеясловамі выражае самы пачатак чаго-н., якога-н. дзеяння.

С. што пачыналі касьбу.

3. У канструкцыях са знач.: у самую пару, у самы раз, у гэты час, якраз цяпер.

С. раслі грыбы.

С. пайсці за горад на прагулку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сла́ва, -ы, ж.

1. Ганаровая вядомасць, усеагульнае прызнанне чыіх-н. заслуг, таленту і пад.

С. папулярнага артыста.

Паэтычная с.

Ордэн Славы.

2. Чутка, размовы (разм.).

Добрая с. ідзе пра наш горад.

3. Агульнапрынятая думка аб кім-, чым-н., рэпутацыя.

Добрая с. пра магазін.

◊

На славу (разм.) — вельмі добра.

Толькі слава, што... (разм.) — толькі лічыцца, гавораць так, а на справе зусім наадварот.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазлята́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Зляцецца разам — пра ўсіх, многіх. [Вераб’і] пазляталіся на стары клён, што стаяў на беразе Дзвіны. Савіцкі. // перан. Сабрацца. З усяго свету пазляталіся людзі будаваць новы горад. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прымо́рскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца, размяшчаецца каля мора. Прыморскі курорт. Прыморскі горад. □ Абрысаваліся ў туманах вершаліны далёкіх прыморскіх гор. Самуйлёнак.

2. Які бывае ў прымор’і, уласцівы прымор’ю. Прыморскі клімат. Прыморскі вецер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)