Verbum

абстрагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Зрабіць (рабіць) абстракцыю (у 1 знач.) чаго-н.; у думках адкінуць (адкідваць) неістотныя ўласцівасці, сувязі прадмета і вылучыць (вылучаць) яго асноўныя, агульныя ўласцівасці, мысліць адцягнена.

абта́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -а́е; зак.

Вызваліцца зверху ці па краях ад снегу, лёду пры яго раставанні́; растаць зверху, з краёў; зменшыцца ў выніку раставання.

Шыбы абталі.

Ільдзіна абтала.

|| незак. абтава́ць, -тае́.

пра́вы², -ая, -ае.

1. Справядлівы, праўдзівы.

Наша справа правая.

2. Не вінаваты, які не парушае законы.

Суд прызнаў яго правым.

3. часцей кар. ф. (праў, пра́ва). Які правільна, беспамылкова думае, гаворыць, дзейнічае.

Ён тут абсалютна праў.

прага́ліна, -ы, мн. -ы, -лін, ж.

Месца, не запоўненае тым, што знаходзіцца вакол яго (напр., невялікая палянка ў лесе, светлая пляма на хмарным небе і пад.).

|| памянш. прага́лінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

прые́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́сца; зак.

1. Надакучыць ад частага ўжывання, аднастайнасці (пра ежу).

Штодзённы кісель ужо прыеўся.

2. перан. Страціць цікавасць для каго-н.

Яго анекдоты ўжо ўсім прыеліся.

|| незак. прыяда́цца, -а́ецца.

сэнс, -у, м.

1. Унутраная сутнасць, лагічнае значэнне чаго-н., якое спасцігаецца розумам.

С. слова (яго значэнне). С. рамана.

2. Мэта, разумная аснова чаго-н.

С. жыцця.

С. работы.

|| прым. сэ́нсавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

трыу́мф, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. У Старажытным Рыме: урачыстая сустрэча палкаводца і яго войска ў сувязі з дасягнутай перамогай.

2. Наогул выдатны поспех, бліскучая перамога ў чым-н.

Т. балета.

|| прым. трыумфа́льны, -ая, -ае.

угра́знуць, -ну, -неш, -не; угра́з, -зла; -ні́; зак.

1. Засесці, завязнуць у гразі.

2. перан. Трапіўшы ў якое-н. становішча, не знайсці сіл, магчымасці выйсці з яго (разм.).

У. у даўгах.

|| незак. уграза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

укусі́ць, -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., каго-што.

Ухапіўшы, праткнуўшы зубамі (ці праткнуўшы джалам), раніць.

Сабака ўкусіў за руку.

Якая муха яго ўкусіла? (перан.: што з ім, чым ён незадаволены?; разм., жарт.).

|| наз. уку́с, -у, м.

ура́зіць, -а́жу, -а́зіш, -а́зіць; -а́жаны; зак.

1. каго (што). Зрабіць вялікае ўражанне.

Яго ўразіла незвычайная цішыня.

2. каго-што. Балюча закрануць, пакрыўдзіць.

У. чыё-н. самалюбства.

|| незак. ура́жваць, -аю, -аеш, -ае і уража́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.