Крыжы́ 1 ’козлы пад ляжачы вулей’ (З нар. сл.). Параўн. крыжак 2 (гл.).
Крыжы́ 2 ’прылада для размотвання маткоў пражы’ (Жд. 3). Гл. крыж 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́ўза ’прылада, да якой прымацоўваюць воск у вуллі’ (Некр.), ’вашчына’, ’рамка для вашчыны ў калодачным вуллі’ (Сл. ПЗБ), таксама наўе ’тс’ (там жа). Гл. навуза.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bodkin
[ˈbɑ:dkɪn]
n.
1) вялі́кая тупа́я го́лка
2) шпі́лька для валасо́ў
3) шы́ла n.
4) Print. прыла́да да выбіра́ньня лі́тараў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
engine
[ˈendʒɪn]
n.
1) рухаві́к -а́ m., мато́р -а m.
2) параво́з -а, лакаматы́ў -ва m.
3) машы́на, прыла́да f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гі́ра, ‑ы, ж.
1. Металічны груз пэўнай вагі, які служыць мерай масы (вагі) пры ўзважванні прадметаў. Пудовая гіра. // Спартыўная прылада для гімнастычных практыкаванняў у цяжкай атлетыцы. Практыкаванне з гірамі і штангай.
2. Вісячы груз, які прыводзіць у рух механізм або з’яўляецца процівагай. Гіра насценнага гадзінніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калейдаско́п
(ад гр. kalos = прыгожы + eidos = выгляд + skopeo = гляджу)
1) аптычная прылада-цацка, у якой можна наглядаць змену розных каляровых узораў;
2) перан. хуткая змена чаго-н. (напр. к. уражанняў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
amerykanka
ж.
1. крэсла-ложак;
2. палігр. прылада для дробнага друку;
3. с.-г. від пшаніцы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Валаку́ша ’старадаўняя прылада для рыхлення глебы; невялікі невад’; ’барана з жалеза’ (БРС, Выг. дыс.). Рус. волокуша, укр. волокуша. Да валачы. Пра суфіксацыю гл. SP, 1, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аргане́лы
(лац. organella, ад гр. organon = прылада, інструмент)
часткі цела аднаклетачнага арганізма, якія выконваюць пэўныя функцыі ў яго жыццядзейнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Жак ’рыбалоўная прылада’. Рус. дыял., укр. жак ’тс’. Ст.-бел. жак ’тс’ з 1599 г. (Булыка, Запазыч., 113) з польск. żak ’тс’ < ням. Sack ’мяшок, кішэнь’ (Брукнер, 661). Рус. праз бел., укр. з польск. Фасмер, 2, 33. Герм. з лац. saccus ’мяшок, фільтр’ (у рымскія часы) < грэч. σακκος ’грубая тканіна’ < семіцк. saq ’тканіна з валасоў, мяшок’ (Дудэн, 582; Вальдэ-Гофман, 2, 458–459). Такое ж канчатковае паходжанне мае сак ’рыбалоўная прылада; адзенне’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)