mózgowy
mózgow|y
1. мазгавы;
zwoje ~e анат. звіліны мозга;
2. разумовы;
praca ~a — разумовая праца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
парале́льны
(гр. parallelos)
1) мат. які знаходзіцца на ўсім працягу на аднолькавай адлегласці ад якой-н. лініі;
2) перан. які дубліруе, паўтарае што-н.; аднолькавы, падобны (напр. п-ая праца, п-ыя з’явы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
trash [træʃ] n.
1.BrE, infml ке́пская літарату́рная або́ маста́цкая пра́ца; халту́ра;
That story is mere trash. Гэтае апавяданне – проста лухта.
2. AmE сме́цце; адкі́ды;
a trash can скры́нка для сме́цця
3. AmE, infml дрэнь, падо́нкі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што. Злучаць, звязваць што-н. з чым-н. пэўным чынам.
Я. рэкі каналам.
2. каго-што. Злучаць, збліжаць каго-, што-н. з кім-, чым-н., утвараючы адзінае цэлае; змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе.
Дружная праца, узаемная павага і выручка ядналі сям’ю.
Творы пісьменніка яднаюць у сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы.
3. каго (што). Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў.
Рабочы камітэт яднае людзей розных спецыяльнасцей.
4. каго (што). Ствараць паміж кім-н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь.
Нас яднаюць агульныя інтарэсы.
|| наз. ядна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Ма́іць 1 ’мабыць’ (чачэр., Мат. Гом., краснап., Бяльк.). Скарачэнне і зліццё слоў мае быць. Да ма́быць (гл.).
Ма́іць 2 ’хіліць на сон’ (смарг., Сл. ПЗБ), рус. маять, балг. мая. Роднаснымі да іх з’яўляюцца ст.-в.-ням. muoen ’працаваць, старацца’, с.-в.-ням. müen, muowen ’тс’, ст.-в.-ням. muohi ’праца’, muodi, гоц. af‑mauþs ’стомлены’, ням. müde, ст.-грэч. μῶλος ’цяжар’, μῶλυς ’вычарпаны, аслаблены’, лац. mōlēs ’цяжар, маса’ (Шміт, KZ, 26, 5; Бернекер, 2, 7; Фасмер, 2, 587; БЕР, 3, 701–702).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́чыва ’печаныя вырабы з мукі’ (ТСБМ), пе́чыво ’тс’, ’адна выпечка хлеба’ (слонім., саліг., Нар. словатв.; рагач., кіраў., Нар. сл.; Шат.), укр. пе́чиво ’тс’, ’смажанае мяса’, рус. пе́чиво ’печанае; смажанае’, польск. pieczywo ’пячэнне’, в.-луж. pječwo ’хлебабулачныя вырабы’, н.-луж. pjacywo ’пячэнне, булачкі’, чэш., славац. pečivo ’тс’, ’хлебабулачныя вырабы’, славен. pecívo ’праца хлебапёка’, серб.-харв. пе̏циво ’булачныя вырабы’, ’што-небудзь спечанае’, ’смажаніна’, макед. печиво ’смажанае мяса’, балг. печи́во ’смажанае ў духоўцы альбо на пліце’. Прасл. *pečivo ’якое пячэцца’ (Бязлай, 3, 18). Да пячы́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спару́да ‘пабудова; гмах будынка’ (Беларусіка, 19, 225). З укр. спору́да ‘будыніна’, ад спору́дити ‘збудаваць, узнесці’, што да прасл. дыял. *vъz‑po‑rǫditi, якое чаргуецца з *vъz‑po‑ręditi, параўн. рус. соорудить ‘тс’ (ЕСУМ, 5, 381). У сувязі з гэтым, застаюцца сумненні адносна балтыйскага паходжання ўсх.-слав. аруд (гл.), ст.-бел. орудъ ‘засек’, выказаныя Супруном (ЭСБМ, 1, 152), на фоне ст.-рус. орудница ‘кладоўка зброі’, укр. дыял. оруда ‘праца’ і пад., на якім настойвае Анікін, Опыт, 90. Параўн. таксама рад 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
изнуря́ющий
1. прич. які́ (што) марду́е; які́ (што) змо́рвае, які́ (што) знясі́львае; см. изнуря́ть;
2. прил. (тяжёлый) ця́жкі; (сильно действующий) нясце́рпны, страшэ́нны;
изнуря́ющий труд ця́жкая пра́ца;
изнуря́ющая жара́ страшэ́нная гарачыня́ (спяко́та).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прадукты́ўны
(лац. productivus)
1) плённы, здольны ствараць нешта каштоўнае (напр. п-ая праца);
2) які разводзіцца для атрымання прадуктаў (напр. п-ая жывёлагадоўля);
2) лінгв. здольны ўтвараць новыя словы або формы (напр. п. суфікс).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
servile
[ˈsɜ:rvəl]
adj.
1) нізкапакло́ньніцкі, лісьлі́вы, падлі́зьлівы
servile flattery — нізкапакло́ньніцкае падлі́званьне
2) ра́бскі; няво́льнічы
servile work — ра́бская пра́ца
3) уго́дніцкі
servile to public opinion — падаўкі́ грама́дзкай ду́мцы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)