ГО́МЕЛЬСКА-РЭ́ЧЫЦКАЯ АПЕРА́ЦЫЯ 1943,

наступальная аперацыя войск Беларускага фронту (ген. арміі К.К.Ракасоўскі) 10—30.11.1943 у Вял. Айч. вайну. Мэта аперацыі — разграміць гомельска-рэчыцкую групоўку праціўніка, вызваліць міжрэчча Сажа і Дняпра, заняць зручныя пазіцыі на зах. беразе Дняпра. Удзельнічалі 3, 11, 48, 50, 61, 63, 65 і 16-я паветр. арміі. Ім процістаялі 2-я, частка сіл 9-й і 4-й ням. армій групы армій «Цэнтр», пазней 7 пях. дывізій і брыгада СС. У ходзе аперацыі сав. войскі ва ўзаемадзеянні з партызанамі Палескай, Гомельскай і Магілёўскай абл. вызвалілі Рэчыцу (18 ліст.), фарсіравалі Бярэзіну, вызвалілі Прапойск, Карму, Журавічы (25—26 ліст.), Гомель (26 ліст.). У выніку аперацыі злучэнні Бел. фронту прарвалі абарону праціўніка ў паласе шырынёю 100 км, прасунуліся на 130 км, стварылі пагрозу паўд. флангу групы армій «Цэнтр» і не далі магчымасці нанесці контрудар па злучэннях 1-га Укр. фронту. 23 часцям і злучэнням нададзена ганаровае найменне «Гомельскіх», 22 — «Рэчыцкіх».

У.І.Лемяшонак.

т. 5, с. 337

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

aspen

[ˈæspən]

1.

n.

асі́на f.

2.

adj.

1) асі́навы

to tremble like an aspen leaf — дрыжэ́ць, як асі́навы ліст

2) Figur. дрыго́ткі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

elongate

[ɪˈlɔŋgeɪt]

1.

v.t.

падаўжа́ць (-ца); расьця́гваць (-ца)

2.

adj.

1) падо́ўжаны

2) прадо́ўжаны

3) Bot. даўгі́, вы́цягнуты й ву́зкі (як ліст вярбы́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

БА́РЭНЦБУРГ

(Barentsburg),

палярны горнапрамысловы пасёлак і порт (свабодны ад лёду з чэрв. да ліст.), на в-ве Зах. Шпіцберген (Свальбард, Нарвегія). Каля 1 тыс. ж. (1992). Паблізу аэрапорт. Цэнтр здабычы каменнага вугалю. Краязнаўчы музей. Названы ў гонар мараплаўца В.Барэнца.

т. 2, с. 337

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАДУ́ЦІШСКІ РАЁН,

адм.-тэр. адзінка ў БССР. Існаваў з 15 студз. да 25 ліст. 1940 у Вілейскай вобл. Цэнтр — мяст. Гадуцішкі. Скасаваны ў сувязі з перадачай часткі тэр. раёна Літоўскай ССР, астатнія 7 сельсаветаў уключаны ў Пастаўскі р-н.

т. 4, с. 423

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пёрка 1, ‑а; Р мн. ‑рак; н.

Свердзел, які прымяняецца ў сталярскай справе.

пёрка 2, ‑а; Р мн. ‑рак; н.

1. Памянш. да пяро (у 1, 2 і 4 знач.).

2. Доўгі вузкі ліст якой‑н. расліны. Пёрка часнаку. Пёрка цыбулі. □ Сіняватыя пёркі аўса радавалі вока мяккімі, прыемнымі пералівамі. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

счы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Закрэсліць у многіх месцах; накрыць у беспарадку рысамі, пакрэсліць. [Экзаменатар] чырвоным і сінім алоўкам счыркала, пападкрэслівала ўсё маё ўкладанне. Грамовіч. — Што ж ты зрабіла, га, Алёнка? — узяў Рыгор дачку за руку. — З тваёй дысертацыі ліст выняла ды ўвесь счыркала, — адказала за дачку Галя. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

leaf

[li:f]

1.

n., pl. leaves

1) ліст -а́ і (збо́рнае)m., pl. лісты́, лісьцё n.

the fall of the leaves — апада́ньне лісто́ў

2) ліст -а́ m., а́ркуш -а m. (папе́ры, мэта́лу, фане́ры)

3) устаўна́я до́шка, адкідна́я до́шка (у стале́)

2.

v.i.

пакрыва́цца лісьцём, распуска́цца

3.

v.t.

гарта́ць, пераго́ртваць (старо́нкі кні́гі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

blat, ~u

м.

1. дошка; пліта;

blat stołu — стальніца;

2. жалезны ліст;

3. пляскатая паверхня

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

анке́та

(фр. enquête)

апытальны ліст для атрымання якіх-н. звестак аб тым, хто яго запаўняе, або адказаў на пытанні, складзеныя па пэўнай праграме.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)