*Пахаткі́1, похоткі́ ’частка пчалінай сям’і, якая выконвае разведвальную функцыю’ (Анох.). Да паход, ход < хадзі́ць (гл.). Параўн. іван. ходкы́ ’работа пчол па разведцы’.

Пахаткі́2 ’зручны для работы’ (паст., Сл. ПЗБ). У выніку кантамінацыі хваткі і пахватны ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарцыя́рка ’багамольная жанчына, якая дала абяцанне кожны дзень хадзіць у касцёл’ (Скарбы). З польск. tercjarka ’прыналежная да ордэна св. Францыска’, ад tercja ’кананічная гадзіна’ (< лац. tertius ’трэці’, г. зн. ’прыналежны да 3‑й ступені ў ордэне’, гл. Брукнер, 569).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мі́ласць ж.

1. ми́лостыня, подая́ние ср.;

хадзі́ць па ~ці — проси́ть ми́лостыню (подая́ние);

2. (милосердие) ми́лость;

змяні́ць гнеў на м. — смени́ть гнев на ми́лость;

3. только мн. щедро́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ни́точка уменьш. ні́тачка, -кі ж.;

ходи́ть по ни́точке хадзі́ць па ні́тачцы;

по ни́точке разобра́ть па ко́стачках разабра́ць;

на ни́точке висе́ть на ні́тачцы (на валаску́) вісе́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

hover [ˈhɒvə] v.

1. луна́ць (пра птушак), вісе́ць у паве́тры, кружы́ць

2. круці́цца, тапта́цца, хадзі́ць вако́л (чаго-н.)

3. хіста́цца, вага́цца, не раша́цца, мару́дзіць;

A smile hovered over her lips. Усмешка блукала на яе твары.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ача́пацца ’абвешацца чым-небудзь, многа надзець на сябе (міёр., Крыўко, вусн. паведамл.). Ад чапаць ’чапляць’.

Ачапа́цца ’ачуняць, паправіцца’ (Шат.), укр. чарніг. очапатися ’апрытомнець’. Ад чапаць ’павольна хадзіць’; да семантыкі параўн. выхадзіцца ’акрыяць пасля хваробы, выздаравець’, прэфіксацыя, магчыма, пад уплывам ачуняць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Матаха́цца, мотоха́тысь ’поркацца’ (Клім.). Укр. мотуша́ти ’рухаць, шавяліць’, рус. перм. мото́ха ’дарэмная трата часу’, тул. мотоши́ться ’шавяліцца’, тамб. мату́шиться, наўг., цвяр., разан. матуси́ться, моту́ситься, мату́ситься ’паволі, не хочучы рабіць што-небудзь’, матуситьхадзіць туды-сюды’. Глухі варыянт да мадзёхацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ны́гаць ’сланяцца, совацца’ (стаўб., Жыв. сл.), ны́г̌аць ’заглядваць, соваць нос’ (стаўб., Нар. сл.), ’шукаць’ (віл., Нар. сл.), ны́гаць ’есці спяшаючыся, не сядаючы за стол’ (чэрв., Сл. ЦРБ), ’перабіраць пры ядзе’ (Сцяц.). Відаць, «звонкі» варыянт ны́кацьхадзіць, швэндаць’, гл. таксама ні́каць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расплі́кнуць ’расшпіліць (аплік, гузік, запанку)’ (ТСБМ), расплі́кнуцца ’расшпіліцца’ (віл., Сл. ПЗБ). Гл. плік, плікнуць, параўн. заплікнуць ’зашпіліць’. Няяснымі застаюцца адносіны да літ. pliknė́tiхадзіць расхрыстаным’, літ. plikà, plikóji ’голая’, з якім аўтары апошняга слоўніка параўноўваюць слова. Гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 90.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бо́жы, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да бога. Божая воля. // Уст. Створаны богам, прыналежны богу. Конскія рэбры пачалі хадзіць пад скураю, пара павярнула з шыі гэтага божага стварэння. Чорны.

•••

Божая авечка гл. авечка.

Божая іскра гл. іскра.

Божы дар гл. дар.

Кожны божы дзень гл. дзень.

Свету божага (белага) не бачыць гл. бачыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)