Сара́ч ’сукно з горшага гатунку воўны’ (стол., Нар. лекс.; Сл. Брэс.). Ад серы (гл. шэры) з суф. ‑ач; назва па колеру тканіны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сто́лкі ‘прыстасаванне, на якім пілуюць дровы, дошкі’ (Сл. Брэс., Сл. рэг. лекс., Чэрн.). Запазычанне з польск. stołek, stołki ‘тс’ < stół (гл. стол).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гва́знуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Абл. З сілай стукнуцца, ударыцца аб што‑н. Мікіта падскочыў на лаве і знячэўку штурхнуў плечуком Мікалая Мірлікійскага. Абраз з шумам гвазнуўся наперад аб стол, а потым аб лаву. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́кавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да буку. Букавы лес. Букавыя арэхі. // Зроблены з буку. Букавы стол.
2. у знач. наз. бу́кавыя, ‑вых. Назва сямейства раслін, да якога адносяцца дуб, бук, капітан і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакалупа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Калупаючы, пашкодзіць што‑н., зрабіць непрыгодным. Пакалупаць нажом стол.
2. Калупаць некаторы час. Янка пакалупаў вялікім пальцам правай нагі пясок, спытаў: — Есці хочаш? — Хачу, — прызнаўся Адам. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацве́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Падражнівацца з кім‑н., пасмейвацца з каго‑н. Можна было падумаць, што Ванда Адамаўна пацвельваецца або насміхаецца з Гані. Грамовіч. — Дзе ж ваша здабыча? — пацвельвалася .. [маці], накрываючы на стол. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сёмга, ‑і, ДМ ‑мзе, ж.
Каштоўная прамысловая рыба сямейства ласасёвых з мясам ружовага колеру. // толькі адз. Мяса гэтай рыбы як страва. [Таня] памагла раскласці на стол тое, што прынеслі ў сумках: сёмгу, заліўную рыбу. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умалёгаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Разм. Уламаць, угаварыць, умаліць. Паволі, паволі ўмалёгалі .. [Домну]. Івану нават удалося за стол пасадзіць. Лобан. Цяжэй было ўмалёгаць Яўгена. Ён хоць і свабодны мастак, але часу вольнага не меў. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнасо́ценства, ‑а, н.
Гіст. Ідэалогія чарнасоценцаў; рэакцыйнасць і шавінізм. Лабановіч стаў за стол і пачаў пісаць невялічкае апавяданне, вельмі памяркоўнае, не было ў ім рэвалюцыйнасці, але не мела яно і нічога агульнага з чарнасоценствам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абе́дзенны Míttags-; míttäglich;
абе́дзенны перапы́нак Míttagspause f -, -n;
абе́дзенны стол Míttagstisch [Ésstisch] m -(e)s, -e,;
абе́дзенны час Míttag m -(e)s, Míttagszeit f -; Éssenszeit f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)