жар-пту́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Нар.-паэт. Казачная птушка з агністым, бліскучым пер’ем. У ціхай рэчцы мякка люстраваліся чырвань неба, бледны сярпок месяца і далёкія ярка-малінавыя аблокі, якія былі падобны на казачных жар-птушак. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́тны, ‑ая, ‑ае.

Уст. і высок. Ваенны, баявы. Пра камандзіра групы дыверсантаў-разведчыкаў, пра яго ратныя справы расказвалі незвычайныя гісторыі. Сіняўскі. Ратны подзвіг героя ўмацоўвае .. волю [жывых] да працоўных подзвігаў на славу радзімы. Бярозкін. Вышэй ратнага подзвігу ставіць паэт [М. Багдановіч] подзвіг маці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Міхайлаў М. (паэт-дэмакрат) 2/297; 9/434; 11/308; 12/545

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Хафіз (паэт) 5/144; 6/383; 8/396; 10/199; 11/42

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Ма́тухна (паваж.) ’маці’, ’фамільярны зварот да жанчыны’ (паэт.), ’блізкая, родная’ (ТСБМ, Нас.; любан., Нар. словатв.), мату́люхна ’мамачка’ (Нас.), ст.-бел. матухна ’тс’ (XV ст.); рус. смал., калуж. ма́тухна, мату́хна ’маці, мамачка’, польск. matuchna. Паўночнаславянскае. Утворана ад маці (< mat‑) пры дапамозе суфікса ‑ux‑a (параўн. рус. паўн. ма́туха, мату́ха ’матухна’, ’старэйшая ў сям’і жанчына’), пашыранага суфіксам ‑ъnа. Суфікс ‑exъn‑a сустракаецца ў серб.-харв. асабовых імёнах: Matehna = Matej.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ладдзя́ ж.

1. паэт. (лодка) Nchen m -s, -; Kahn m -s, Kähne;

2. шахм. Turm m -(e)s, Türme

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ло́на н. Schoß m -es;

на ло́не прыро́ды im Grünen, in der frien Natr; im Schße der Natr (паэт.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

веснавы́ Frühlings-; Frühjahrs-; паэт. Lnzes-;

веснавы пасе́ў Frühjahrsaussaat f -, -en;

веснава́я паго́да Frühlingswetter n -s, -;

веснавыя кве́ткі Frühlingsblumen pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

засму́чанасць ж., засмучо́насць ж. Nedergeschlagenheit f -, Schwrmut f -; Kmmer m -s, Leid n -es; Hrzeleid n (паэт.) (маркота, туга)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сталічны; стольны (уст., паэт.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)