вы́лазіць, ‑лажу, ‑лазіш, ‑лазіць; зак., што.
Разм. Лазячы, усюды пабыць, усё аблазіць.
выла́зіць, ‑ла́жу, ‑ла́зіш, ‑ла́зіць.
Незак. да вылезці.
•••
Аж вочы на лоб вылазяць гл. вока.
Вылазіць са скуры — старацца з усіх сіл.
Не вылазіць з даўгоў — мець увесь час даўгі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піро́жнае, ‑ага, н.
Адзін з відаў кандытарскіх вырабаў са здобнага цеста, звычайна з крэмам або іншай салодкай начынкай. Міндальнае пірожнае. Бісквітнае пірожнае. □ — Я хацеў бы мець столькі грошай, як ты, Юркевіч.., каб купляць вось гэтакае пітво і смачныя пірожныя. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смяхо́та, ‑ы, ДМ ‑хоце, ж., у знач. вык.
Абл. Смехата. — Ты падары мне фота, Я ж без цябе сумую. — Не хлопец, а смяхота, Паперу мець ахвота, — Бяры мяне самую! Барадулін.
•••
Да смяхоты — тое, што і да смешнага (гл. смешны).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стрым, ‑у, м.
У выразах: няма стрыму, не было стрыму — не мець магчымасці ўтрымацца ад чаго‑н., не ведаць меры ў чым‑н. [Лейтэнант] хацеў браць замуж. Адмовіла Алеся, бо вельмі ўпадабаў сівуху, так упадабаў, што не было ніякага стрыму. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаўрусава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.
Разм. Мець з кім‑н. хаўрус, быць у хаўрусе з кім‑н. [Шумакевіч:] — А пра.. Міцкевіча [Якуба Коласа] адно можна сказаць, што гэта мужык. З намі, дваранамі, ён не дружыў, а ўсё хаўрусаваў з мужыкамі, з пінкавіцкай галотай. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кантаміна́цыя, -і, ж.
1. Змешванне дзвюх або некалькіх падзей пры іх апісанні (кніжн.).
2. У мовазнаўстве: узнікненне новага слова або выразу ў выніку змешвання частак двух розных слоў або выразаў, блізкіх па значэнні ці гучанні, а таксама слова або выраз, якія ўзніклі такім чынам; напр., няправільны выраз «іграць значэнне» з’яўляецца кантамінацыяй двух выразаў: «іграць ролю» і «мець значэнне».
|| прым. кантамінацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
паго́да, -ы, ДМ -дзе, ж.
Стан атмасферы ў дадзеным месцы, у дадзены час; добрае надвор’е.
Марозная п.
Хто дажджом косіць, той пагодай сушыць (з нар.). Рабіць пагоду (перан.: мець рашаючае значэнне ў якой-н. справе). Чакаць з мора пагоды (перан.: знаходзіцца ў чаканні чаго-н. няпэўнага).
|| памянш. паго́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (разм.).
|| прым. паго́дны, -ая, -ае (спец.).
Пагодныя ўмовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
практыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак.
1. што. Прымяняць на практыцы (кніжн.).
П. новую форму работы.
2. Праходзіць практыку (у 3 знач.).
Студэнты практыкуюць у клініцы.
3. каго-што. Пастаяннай работай прывіваць якія-н. навыкі, прывучаць рабіць што-н.
П. сваю памяць.
4. Мець практыку (у 5 знач.; уст,).
У Полацку практыкуюць мінскія ўрачы.
|| наз. практыкава́нне, -я, н. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ве́та
(лац. veto = забараняю)
забарона, якая накладваецца на якое-н. рашэнне ўпаўнаважаным на гэта дзяржаўным органам або асобай (напр. мець права в., в. у міжнародным праве).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
утылітары́ст
(фр. utilitariste, ад лац. utilitas = карысць)
1) паслядоўнік утылітарызму 1;
2) чалавек, які імкнецца з усяго мець выгаду, карысць, расцэньвае ўсё з вузкапрактычнага пункту гледжання.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)