Губ ’мера палатна’ (Сцяшк.). Да гнуць, губі́ць, гіба́ць (гл.). Параўн. і гі́ба ’мера палатна’ (гл.). Да гэтай групы слоў, здаецца, адносіцца і губа́ ’кавалак зямлі, які селянін мог узараць на працягу дня сахой’ (Яшкін). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 7, 164–165.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дукава́ць ’павучаць (часта з цялесным пакараннем)’ (Касп.), ’настройваць, падвучваць, падбухторваць кагосьці’ (Янк. III). Відаць, з адукава́ць ’выхоўваць’ у выніку адпадзення пачатковага ненаціскнога а‑ (а гэта з польск. edukować; < лац. educare ’выхоўваць’). Параўн. адука́цыя (гл.). Магчыма, сюды адносіцца і дукава́цца ’крыўляцца’ (Шат.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спага́да ‘спачуванне, сімпатыя’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Стан., Варл.), спага́д (Стан.), спагадзі́на ‘тс’ (Барад.). Аддзеяслоўныя назоўнікі ад спагада́ць ‘адносіцца са спагадай, спачуваць, праяўляць літасць’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Арх. Федар., Касп., Пятк. 2, ТС), якое да прасл. *goditi < *godina (гл. год).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
база́льны
(лац. basalis, ад гр. basis = аснова)
асноўны, якт адносіцца да асновы, размешчаны каля асновы або павернуты да яе (напр б-ае цельца).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інтро́н
(англ. intron, ад intervening sequence = прамежкавая паслядоўнасць)
участак гена эўкарыётаў, які, як правіла, не нясе генетычнай інфармацыі, што адносіцца да сінтэзу бялку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кантынента́льны
(ад лац. continens, -ntis = кантынент)
які адносіцца да кантынента, мацерыковы;
к. клімат — клімат, які характарызуецца значнымі ваганнямі тэмпературы паветра, невялікай колькасцю ападкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
лая́льны
(фр. loyal = літар. верны)
1) які трымаецца ў межах закону, часам толькі знешне;
2) які карэктна адносіцца да каго-н., чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
maturalny
maturaln|y
які адносіцца да экзамена або атэстата сталасці;
świadectwo ~e — атэстат сталасці;
bal ~y — выпускны баль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
непрыхі́льны, ‑ая, ‑ае.
Непрыязна настроены; які праяўляе недружалюбнасць да каго‑, чаго‑н. [Пісар:] — [А. Мікалай] да цябе, брат, вельмі добра адносіцца і паважае, але яго трохі не задавольвае, што ты вечарамі нейкія гутаркі вядзеш з людзьмі, да царквы непрыхільнымі. Колас. // Які змяшчае ў сабе або выказвае неадабрэнне. Непрыхільны водзыў. □ Маці кідала на Макара непрыхільныя позіркі. Асіпенка. Чорныя пукатыя вочы малога былі строгія, нават непрыхільныя. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ске́птык, ‑а. м.
1. Прыхільнік, паслядоўнік скептыцызму (у 1 знач.). Антычныя скептыкі.
2. Той, хто ва ўсім сумняваецца, да ўсяго адносіцца недаверліва. Міхал Баўдзей па натуры быў скептык, да ўсяго новага ставіўся недаверліва. Колас. Вельмі важна, каб людзі паверылі ў тое, што яны робяць. Але скептыкі і няверы ўсё-такі знайшліся. Вішнеўскі. Даверлівы — зусім не скептык — Усяму я веру, усё цаню... Таўбін.
[Грэч. skeptikos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)