Вісо́к ’скроня’ (зэльв., Сцяц., Сцяшк., Касп., Бяльк., паўсюдна КЭС, КТС), укр. висок, рус. висок. Усх.-слав. високъ < visъ. Да віс3 (гл.). Гл. таксама віскі́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

За́досць ’задавальненне (за абразу і г. д.)’ (Нас.). З польск. дыял., а таксама ў фразеалагізмах zadość ’столькі, колькі дрэва для задавальнення’. Параўн. укр. задо́сить ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кап ’наплыў, нарасць на дрэве’ (ТСБМ), рус. кап ’тс’. Да капаць (Гараеў, Доп., 1, 16). Параўн. таксама кануць (гл.). Іншыя меркаванні гл. Фасмер, 2, 183.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Капы́ціцца ’быць упартым’, ’капрызнічаць, гарачыцца’ (Яўс.), ’спатыкацца (пра каня)’ (Нас., Шат.). Да капыта? Параўн. капыціцца ’спатыкацца (пра каня)’ (ТСБМ). Магчыма, таксама кантамінацыя з капырсціцца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Літэрка ’колца ў калаўроце, пры дапамозе якога замацоўваецца шпулька на рагатцы’ (віл., Сл. ПЗБ; міёр., рас., Шатал.). Відазмененае польск. muterka ’гайка’. Гл. таксама ліцерка, мітэрка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мле́чаво ’хмурна’ (івац., Нар. сл.). Да польск. mlecz ’малочны сок’. Названа паводле бялявага колеру хмар. Параўн. таксама з гэтым коранем польск. pamłoka ’імгла’, ’дажджавая хмара’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нахахорыцца ’надзьмуцца, натапырыцца’ (Колас). Да ха‑ хорыцца ’тапырыцца’, відаць, гукапераймальнае ці гукавыяўленчае, параўн. шашэрыцца ’тс’, рус. хорохириться, фуфыриться і пад. Параўн. таксама начачу́рыць ’натапырыць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́ўза ’прылада, да якой прымацоўваюць воск у вуллі’ (Некр.), ’вашчына’, ’рамка для вашчыны ў калодачным вуллі’ (Сл. ПЗБ), таксама наўе ’тс’ (там жа). Гл. навуза.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́нка ’корань аеру’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Памяншальнае ад панна (гл. пан). Параўн. яшчэ панны, а таксама кантэкст: «Панка з косамі сядзіць каля рэчкі ззелянеўшы».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́сталка ’прыстасаванне ў калодзе для адгадвання мёду’ (карм., Мат. Гом.). Утворана прыстаўкай па‑ ад столка ’слой, пласт, складка’ (гл.). Параўн. таксама роднаснае ўкр. стільник ’соты’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)