паадлі́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. што, чаго і без дап. Адлічыць, выдзеліць пэўную частку чаго‑н. усім, многім або на ўсё, многае. Паадлічваць грошы на пакупкі. Паадлічваць усім па пяць рублёў.

2. каго. Павыключаць усіх, многіх. Паадлічваць непаспяваючых з інстытута.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паара́ць, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; зак., што.

1. Узараць усё, многае. [Хлопчык:] — Я летась адзін паараў усё. Чорны.

2. і без дап. Араць некаторы час. Паараць да паўдня. □ — Я табе і палаткі ў гумне змайстраваў, — сказаў дзядзька да госця, — а я паеду паару трохі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падахво́ціцца, ‑вочуся, ‑воцішся, ‑воціцца; зак., з інф. і без дап.

Разм. Добраахвотна ўзяць на сябе выкананне якой‑н. справы, працы і пад. Падахвоціцца схадзіць у магазін. □ Двое пяцікласнікаў падахвоціліся збіраць калекцыі жучкоў і насякомых. Краўчанка. Паказваць дарогу напрасткі цераз лес падахвоціўся Грыцук. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накрыча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.; на каго і без дап.

Насварыцца на каго‑н. Старшыня выканкома паклікаў да сябе Алеся і накрычаў на яго за ўчынак камсамольцаў. Галавач. Тонік доўга насіў.. кулю ў кішэні, покуль яе не агледзела маці і не накрычала. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настаўле́нне, ‑я, н.

1. Павучанне, настойлівая парада. Бацькоўскае настаўленне. □ — Не лезь ты са сваімі настаўленнямі, — агрызнуўся, але без злосці Ваўчок. Хадкевіч. // Парада, якая што‑н. растлумачвае. Вася Захараўна дае апошнія настаўленні, як абыходзіцца з дзіцем. Сабаленка.

2. Інструкцыя. Настаўленне па вайсковай справе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неаха́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не захоўвае чыстаты, парадку. Неахайная гаспадыня. // Які ўтрымліваецца ў беспарадку, неакуратным стане. Неахайны пакой. □ Параход наводзіў туалет. Дні праз два зямля, канечны порт, не з’яўляцца ж туды неахайным карытам. Лынькоў.

2. Зроблены абы-як, без стараннасці. Неахайная работа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

незалюбі́ць, ‑люблю, ‑любіш, ‑любіць; зак., каго-чаго і без дап.

Выказаць незадаволенасць. [Віктар:] — Я з табой тады падніму чарку, калі ты загадаеш шафёру адагнаць машыну ў гараж,.. — і клункі распакуеш і кніжкі складзеш у шафу. — Можа, скажаш і заяву падаць? — незалюбіў Павел. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

незразуме́ла,

1. Прысл. да незразумелы.

2. безас. у знач. вык. Аб немагчымасці для каго‑н. зразумець што‑н. Для.. [Лабановіча] было незразумела, як.. [пані падлоўчая] так пакорна, без усякага змагання, пагадзілася са сваёю доляю і не мае сілы скінуць з сябе гэты крыж жыцця. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непадпераза́ны і непадпяра́заны, ‑ая, ‑ае.

Без пояса; не перацягнуты ў таліі поясам. Палонны ў непадперазаным шынялі і вострай будзёнаўцы, сагнуўшыся ў нізкіх дзвярах, пераступіў парог. Брыль. Апрануты [Лескавец] быў па-летняму: картуз, лёгкі плашч-дажджавік, вузкаваты ў плячах, расшпілены, пад ім — непадпяразаная гімнасцёрка. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасудзі́ць, ‑суджу, ‑судзіш, ‑судзіць; зак., каго-што.

Разм.

1. Зрасходаваць на вядзенне судовых спраў. [Сымон:] Тата .. судамі гаспадарку ўсю прасудзіў, а цяпер апошняе двару на здзек аддаў! Купала.

2. і без дап. Судзіць некаторы час; прабыць які‑н. час суддзёй. Прасудзіць некалькі год.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)