людзі назоўнік

  1. ужыв. таксама для абазначэння ўсіх, а таксама асоб, якія належаць да пэўнага асяроддзя, групы.

    • Л. рады лету, а пчолы цвету (прыказка).
    • Л. навукі.
    • Маладыя л. (маладыя мужчыны).
    • Бываць на людзях (быць сярод людзей).
    • Вывесці ў л. (дапамагчы заняць пэўнае месца ў грамадстве).
    • Выйсці ў л. (дасягнуць трывалага або высокага месца ў грамадстве).
  2. У ваенным асяроддзі: жывая сіла, салдаты.

    • Страты ў людзях і тэхніцы.
  3. Кадры, працаўнікі.

    • Калгасу патрэбны л.
  4. Слугі, наймічкі, парабкі (устарэлае).

|| прыметнік: людскі.

  • Людская памяць.
  • Шчасце людское.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

глыбіня назоўнік | жаночы род

  1. Адлегласць ад паверхні да дна або ад якога-н. месца ў напрамку да нізу.

    • Г. возера.
  2. чаго. Прастора ўнутр ад мяжы, ад краю чаго-н.

    • У глыбіні лесу.
  3. пераноснае значэнне, чаго. Сіла, ступень праяўлення чаго-н.; змястоўнасць.

    • Г. пачуцця.
    • Г. думак.

Фразеалагізмы:

  • Да глыбіні душы — вельмі моцна крануць, уразіць.
  • У глыбіні душы — пра пачуцці, перажыванні людзей, скрытыя ад іншых.
  • У глыбіні вякоў — у далёкім мінулым.

|| прыметнік: глыбінны.

  • Глыбінная бомба (супраць падводных лодак).
  • Глыбінная вёска (якая знаходзіцца далёка ад цэнтра).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

marine

[məˈri:n]

1.

adj.

1) марскі́

marine animals — марскі́я жывёліны

marine power — марска́я сі́ла, сі́ла на мо́ры

2) су́днавы

marine supplies — су́днавыя прыпа́сы

3) падво́дны

2.

n.

1) флёт -у m.; караблі́

merchant marine — гандлёвы флёт

2)

а) салда́т марско́е пяхо́ты

б) мара́к вае́нна-марско́га флёту

3) карці́на з марскі́м краявідам, мары́на f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Stärke

I

f -, -n

1) сі́ла, моц

2) таўшчыня́

3) ко́лькасць

4) канцэнтра́цыя (раствору)

II

f -, -n крухма́л

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

KdF

= Kraft durch Freude – «Сіла праз радасць» (арганізацыя ў фаш. Германіі, якая займалася турызмам, спартыўнымі мерапрыемствамі і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Бо́льшы, больш, бале́й. Прасл. *bolьjь (м. р.), *botьši (ж. р.), *bolʼe (н. р.) роднаснае ст.-інд. bálīyan ’мацнейшы’, bálamсіла’, лац. dē‑bilis ’слабы’ і г. д. Падрабязна гл. Фасмер, 1, 191. Адсюль узнікае самастойны ўсх.-слав. прыметнік са значэннем ’вялікі’; бел. бальшы́, рус. большо́й (гл. Шанскі, 1, Б, 160). Ад гэтага апошняга ўтворана лексема бел. бальша́к (БРС, Сцяшк. МГ, Касп.), рус. больша́к ’дарога’ (спачатку ’вялікая дарога’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

might

I [maɪt]

v., p.t. of may I

II [maɪt]

n.

1) магу́тнасьць, моц f.

2) энэ́ргія, сі́ла f.

with might and main — з усяе́ сі́лы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

nieczysty

nieczyst|y

нячысты, брудны;

mieć ~e ręce — быць нячыстым на руку;

~a sprawa — брудная справа;

~a siła — нячыстая сіла

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

force

[fɔrs]

1.

n.

1) сі́ла f.

by force — сіламо́ц, сілко́м, сі́лаю, гва́лтам

2) гвалт -у, прыму́с -у m.

3) сі́ла f., дзе́яньне n. (зако́ну)

to come into force — увайсьці́ ў сі́лу; стаць зако́нным, дзе́йным

to remain in force — застава́цца ў сі́ле, дзе́яць

4) Phys. сі́ла f.

the force of gravitation — сі́ла прыцягне́ньня

2.

v.t.

1) змуша́ць, прымуша́ць, прынука́ць, прысіля́ць, няво́ліць

2) забіра́ць сі́лаю

3) навя́зваць сі́лаю

4) узло́мваць (замо́к, дзьве́ры)

5) шту́чна прысьпе́шваць рост расьлі́наў

6) выціска́ць (усьме́шку, сьлязу́)

7) гва́лціць, гвалтава́ць (жанчы́ну)

by force of — пры дапамо́зе чаго́, праз што

by force of arms — сі́лай збро́і

by force of habit — у вы́ніку звы́чкі, праз звы́чку

forces — вае́нныя сі́лы (а́рмія, авія́цыя і флёт)

- in force

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Няду́га (nieduha) ’хвароба, слабасць’ (Федар., Маш., ТС). Сюды ж няду́жыць ’хварэць’ (Нас.), неду́говаты ’тс’ (Булг.), нэду́гі ’нядужы, слабы’ (беласт., Сл. ПЗБ), няду́жы, неду́жы ’слабы, хваравіты’ (Нас., Сцяшк., Янк. 1, ТС, Сл. ПЗБ), няду́жны, неду́жны ’тс’ (Бяльк., Булг.), укр. неду́га ’хвароба, слабасць’, рус. не́дуга, н́еду́г ’тс’, кашуб. ńedåga ’тс’, чэш., славац. neduh, neduha ’тс’, славен. дыял. nedȏžje ’тс’, макед. недуг ’хвароба; фізічны недахоп’, балг. недъ́г, недъ́га, неду́г, неду́га ’тс’. Суадносяць з чэш., славац. duh ’добрае адчуванне, удача’, кашуб. dåga ’моц, сіла’, ст.-польск. dążyć ’перамагаць’, рус. не в дугу́ ’нічога не разумець’ (Фасмер, 3, 59; Бязлай, 2, 218), што дае падставы, нягледзячы на фармальныя цяжкасці, узвесці да прасл. *dǫgъсіла, моц’; магчыма, тут адбылося змяшэнне асноў *dǫg‑ і *dug‑ (гл. дужы), пра што сведчыць паралелізм формаў з ‑ǫ‑ і ‑u‑ (Слаўскі, 1, 142; Папоўска–Таборска, Szkice z Kaszubszczyzny, Gdańsk, 1987, 24), што, аднак, ставіцца пад сумненне (Трубачоў, Эт. сл., 5, 100)). Паводле Махэка₂, 394, *nedǫgъ < *nedolǫgъ, гл. недалягаць, недалужны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)