сляпы́, -а́я, -о́е.

1. Які не бачыць, пазбаўлены зроку; са слабым зрокам.

Сляпое дзіця.

Падручнікі для сляпых (наз.).

2. перан. Які дзейнічае, не ўсведамляючы і не абдумваючы сваіх учынкаў.

С. ад злосці.

Слепа (прысл.) паверыць першаму сустрэчнаму.

Сляпое перайманне.

3. Невыразны, неразборлівы (пра шрыфт, тэкст і пад.).

С. адбітак на паперы.

4. Праз які дрэнна або нічога не бачна.

Сляпыя шыбы ў вокнах.

Сляпая хата (з малымі вокнамі).

5. Які адбываецца без удзелу зроку, без бачных арыенціраў (спец.).

С. метад друкавання (не гледзячы на клавішы). С. палёт на самалёце.

○

Сляпая кішка — пачатковая частка тоўстай кішкі, якая мае чэрвепадобны адростак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

укарані́ць сов.

1. укорени́ть;

у. раса́ду — укорени́ть расса́ду;

2. перен. укорени́ть, внедри́ть; (распространить — ещё) насади́ть;

у. но́вы ме́тад у вытво́рчасць — укорени́ть (внедри́ть) но́вый ме́тод в произво́дство;

у. но́выя ідэ́і — укорени́ть (внедри́ть, насади́ть) но́вые иде́и

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АПЫТА́ННЕ,

метад збору пачатковай інфармацыі для сацыялагічных, эканам., псіхал. і інш. даследаванняў ад пэўнай сукупнасці людзей (рэспандэнтаў). Мэта апытання — атрыманне інфармацыі пра аб’ектыўныя (падзеі, працэсы) або суб’ектыўныя (меркаванні, погляды, настроі) з’явы. Як метад сацыяльнага даследавання ўзнікла ў 19 ст. Упершыню праведзена ў 1824 у ЗША. Адрозніваюць апытанні пісьмовыя (анкетаванне) і вусныя (інтэрв’ю), экспертныя і масавыя, вочныя і завочныя (паштовыя, тэлефонныя), аднаразовыя і шматразовыя, выбарачныя і суцэльныя (рэферэндумы) і інш. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь прадугледжвае выкарыстанне апытання ў форме рэферэндумаў для вырашэння найважнейшых пытанняў дзярж. і грамадскага жыцця. Масавыя апытанні разам з пазнавальнай выконваюць функцыю дэмакратызацыі грамадства. Тэрмін «апытанне» абазначае таксама элементы збору любой інфармацыі, носьбітам якой з’яўляецца чалавек (апытанне пацыентаў у мед. установе, студэнтаў на экзамене і інш.).

С.А.Яцкевіч.

т. 1, с. 442

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГА́ДАМЕР (Gadamer) Ганс Георг

(н. 11.2.1900, г. Марбург, Германія),

нямецкі філосаф, заснавальнік філас. герменеўтыкі. Скончыў Марбургскі ун-т (1922). З 1932 праф. філасофіі ў Лейпцыгу, у 1946—47 рэктар Лейпцыгскага ун-та, з 1949 праф. філасофіі ў Гайдэльбергу. У асн. працы «Ісціна і метад» (1960) абгрунтаваў канцэпцыю філас. герменеўтыкі, якую разглядаў не проста як метад гуманіт. навук. а як своеасаблівую анталогію, свайго роду філасофію разумення, што ўключала ўсю сукупнасць чалавечых ведаў пра свет і быццё. Выступаў супраць неапазітывісцкага, рацыянальнага метаду пазнання сац. з’яў і лічыў неабходным перайсці «ад навукі да свету жыцця». Ісціну не можа пазнаваць і абвяшчаць нехта адзін, толькі дыялог дапамагае прыйсці да яе.

Тв.:

Рус. пер. — Истина и метод. М., 1988;

Актуальность прекрасного. М., 1991.

Т.І.Адула.

т. 4, с. 419

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

алеато́рыка

(ад лац. aleatorius = І́гральны)

метад музычнай кампазіцыі, заснаваны на прынцыпе выпадковасці і імправізацыйнасці ў будове музычнага твора.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аргентаме́трыя

(ад лац. argentum = серабро + -метрыя)

метад колькаснага аналізу, пры якім асноўным рэагентам з’яўляецца цітраваны раствор азотнакіслага серабра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аўскульта́цыя

(лац. auscultatio = выслухванне)

метад даследавання хворых выслухоўваннем гукавых з’яў, якія ўзнікаюць пры рабоце ўнутраных органаў (лёгкіх, сэрца).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ёдаме́трыя ёдаметры́я

(ад ёд + -метрыя)

метад колькаснага аналізу, што грунтуецца на рэакцыях акіслення, асноўным рэагентам якіх з’яўляецца ёд.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кімагра́фія

(ад гр. kyma = хваля + -графія)

метад даследавання дзейнасці пэўных органаў (напр. сэрца, вен, мышцаў) пры дапамозе кімографа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

металаме́трыя

(ад метал + -метрыя)

геалагічны метад пошукаў металічных карысных выкапняў, заснаваны на вывучэнні размеркавання хімічных элементаў па плошчы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)