Ne sus Minervam

Не свінні Мінерву* [вучыць].

Не свинье Минерву [учить].

бел. Не вучы рыбу плаваць, а злодзея красці.

рус. Орлиному глазу воронья слепота не указ. Брат сестре не указ в стряпне. Не учи рыбу плавать.

фр. On n’apprend pas au poisson à nager (Не учат рыбу плавать).

англ. Teach not your granny to suck eggs (He учи бабушку яйца есть).

нем. Das Ei will klüger als Henne (Яйцо хочет быть умнее наседки).

* Мінерва — у рымлян багіня рамёстваў, мастацтва.

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

калы́ска, -і, ДМ -лы́сцы, мн. -і, -сак, ж.

1. Невялікая плеценая з лазы або драўляная люлька, у якой закалыхваюць дзіця (уст.).

2. перан. Месца, дзе што-н. узнікла і атрымала развіццё (высок.).

Італія — к. опернага мастацтва.

3. Вісячы памост для падымання на вышыню рабочых, будматэрыялаў і інш. (спец.).

Фарбу паднялі на калысцы.

|| прым. калы́скавы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фанта́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Тое, што заснавана на творчым уяўленні, на фантазіі.

Ф. народных паданняў.

2. Што-н. нерэальнае, немагчымае.

Асушыць такое балота!

Гэта ж ф.!

3. Жанр мастацкай літаратуры, кіно і мастацтва, у творах якога адлюстроўваюцца выдуманыя, звышнатуральныя падзеі і з’явы, а таксама самі такія творы.

Навуковая ф.

|| прым. фантасты́чны, -ая, -ае. Ф. раман.

Фантастычная літаратура.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мадэрні́зм, ‑у, м.

1. Варожы рэалізму напрамак у літаратуры і мастацтве 19 — пачатку 20 стст., характэрнымі рысамі якога з’яўляюцца дэкадэнцтва і містыцызм.

2. Умоўны тэрмін, прыняты для абазначэння розных сучасных напрамкаў нерэалістычнага мастацтва (сюррэалізму, экзістэнцыялізму і інш.).

[Фр. modernisme ад moderne — самы новы, сучасны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эстэ́тык, ‑а, м.

1. Тое, што і эстэт.

2. Тэарэтык мастацтва, спецыяліст па эстэтыцы (у 1 знач.). Сучасныя буржуазныя эстэтыкі і рэвізіяністы, ведучы наступленне на асноўныя прынцыпы марксісцка-ленінскай эстэтыкі, сцвярджаюць, што прынцып партыйнасці чужы творчасці. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ювелі́р, ‑а, м.

1. Майстар, які вырабляе прадметы мастацтва, упрыгожанні і пад. з каштоўных металаў, з каштоўнымі камянямі. Па звычцы або па традыцыі самай дакладнай лічаць працу ювеліра, гадзіннікавага майстра, аптэкара. Матрунёнак.

2. Прадавец такіх прадметаў, упрыгожанняў.

[Гал. juwelier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арабе́ска, ‑і, ДМ ‑цы; Р мн. ‑сак; ж.

1. Складаны арнамент фантастычнага характару з геаметрычных фігур і стылізаваных лісцяў, кветак і пад. — першаначаткова ў помніках арабскага мастацтва. Чырвонымі арабескамі Лісце лес ураніў. Караткевіч.

2. Невялікі музычны твор.

[Іт. arabesco.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ілюзіяні́зм, ‑у, м.

1. Антынавуковы суб’ектыўна-ідэалістычны светапогляд, згодна якому матэрыяльны свет з’яўляецца ілюзіяй.

2. Від цыркавога і эстраднага мастацтва, заснаваны на ўменні артыста пры дапамозе спецыяльнай апаратуры ствараць уражанне «цудаў» (знікненне або з’яўленне прадметаў, людзей і пад.).

[Ад фр. illusionner — уводзіць у зман.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

светапо́гляд, ‑у, М ‑дзе, м.

Сістэма поглядаў на жыццё, прыроду і грамадства. Марксісцка-ленінскі светапогляд. Матэрыялістычны светапогляд. Рэвалюцыйны светапогляд. Пралетарскі светапогляд. □ У пачатку 30‑х гадоў выразна акрэсліліся погляды Чорнага на жыццё і мастацтва, склаўся яго светапогляд. Луфераў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супрацьпаста́віць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак., каго-што каму-чаму.

1. Супаставіць з кім‑, чым‑н., указаўшы на розніцу, процілегласць прыкмет аднаго і другога. Супрацьпаставіць мастацтва навуцы.

2. Накіраваць супраць каго‑, чаго‑н. Супрацьпаставіць сілу сіле. Супрацьпаставіць сябе калектыву.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)