братэ́рскі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і братні (у 2 знач.), брацкі (у 2 знач.). Але ёсць у вас [братоў] край, Ёсць радзіма на свеце, Дзе чакаюць вас маткі і дом, Дзе вы знойдзеце ласку Братэрскую ў сэрцах, хлеб і песню за кожным сталом. Танк. Мікалай быў хлопцам, які выклікаў у.. [Маі] братэрскія пачуцці. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абла́зіць 1, ‑лажу, ‑лазіш, ‑лазіць; зак., што.
Разм. Абхадзіць, абгледзець, пабыць усюды, шукаючы каго‑н., што‑н. Мы пройдзем лес, Аблазім горы, Мы вывучым свой родны край. Астрэйка. Хлопцы аблазілі тры паверхі, пакуль знайшлі незанятую аўдыторыю, завалілі дзверы сталамі і ўзяліся за задачу. Кудравец.
абла́зіць 2, ‑лажу, ‑лазіш, ‑лазіць.
Незак. да аблезці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Небакра́й ’небасхіл; гарызонт’ (ТСБМ). Наватвор, аўтарства якога прыпісваецца паэту А. Зарыцкаму (М. Стральцоў у кн.: Слова наша роднае. Мн., 1986, 125): паэтычны сінонім да небасхіл (гл.), параўн. рус. небозем ’гарызонт’ (аўтарства прыпісваецца Далю), польск. niebokrąg ’акружнасць неба’ і пад. Хутчэй за ўсё з укр. небокра́й ’тс’ (яшчэ ў Шаўчэнкі). З не́ба і край ’канец, мяжа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абме́жак Край нівы, паласа з травастоем каля раллі (Бял., Віц. Нік. 1895, Слуцк. Сержп. 1911).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
пярэ́дні vórder, Vórder-, Vor-;
пярэ́дняя ча́стка Vórderteil m -(e)s, -e;
пярэ́дні план Vórdergrund m -(e)s;
пярэ́днія но́гі Vórderfüße pl;
пярэ́дні ход тэх Vórwärtsgang m -(e)s;
пярэ́дні край вайск Háuptkampflini¦e f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
захіну́ць сов.
1. запахну́ть;
з. крысо́ паліто́ — запахну́ть полу́ пальто́;
2. (дёрнув, закрыть) задёрнуть, запахну́ть;
з. фіра́нку — задёрнуть (запахну́ть) занаве́ску;
3. (кутая, закрыть) заку́тать; уку́тать, заверну́ть;
з. у кажу́х — заку́тать (уку́тать, заверну́ть) в тулу́п (полушу́бок);
4. загну́ть, заверну́ть;
з. край ко́ўдры — загну́ть (заверну́ть) край одея́ла;
5. перен. (закрыть тонким покровом) оку́тать, задёрнуть;
тума́н ~ну́ў бе́раг рэ́чкі — тума́н оку́тал (задёрнул) бе́рег ре́чки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
і́рха
(польск. ircha, ад с.-в.-ням. irch, ад лац. hircus = казёл)
1) вузкая палоска скуры або аўчыны, якая закладваецца ў шво кажуха, рукавіцы і інш.;
2) палоска аўчыны, якой абшываюць край адзення або абутку для ўпрыгожання; аблямоўка;
3) гіст. двухбаковая замшa.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зваява́ць, зваюю, зваюеш, зваюе; зак., каго-што.
Разм. Перамагчы, асіліць у барацьбе. Тут схадзіліся плямёны Спрэчкі сілаю канчаць, Каб багата адароны Мілы край наш зваяваць. Колас. // перан. Асіліць што‑н., пазбавіцца чаго‑н. Ходзіць жыта, ходзіць жыта жоўтай хваляй, А мы жыта, а мы жыта зваявалі. Броўка. Цяжкіх дум, горкіх дум Зваяваць не магу. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замча́ць і заімча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
1. каго-што. Мігам даставіць каго‑, што‑н. куды‑н. Панукі конік не чакае, І сам ён рыссю запускае, Як бы спяшаецца дамоў Замчаць сваіх гаспадароў. Колас.
2. Хутка ідучы, едучы, апынуцца дзе‑н. Паслухмяная трохтонка магла імчаць дзень і ноч і заімчаць хоць на край свету. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́йна, прысл.
1. Прысл. да буйны́ (у 2, 6 і 9 знач).
2. Многа, шмат, багата. І здаецца, гэтая буйна ўсыпаная светлымі зорамі дарога кіравалася, плыла на край свету і недзе ў канцы яе стаяла Валя. Адамчык.
3. Урадліва, пышна (пра расліны). Усё буйна красавала, — і на палях, і на лугах, і ў лясах. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)