ЗЛУ́ЧНАЯ ХВАРО́БА, дурына,
хранічная інвазійная хвароба непарнакапытных. Набыла пашырэнне ў канцы 19 — пач. 20 ст. ў краінах Азіі, Афрыкі, Еўропы і Амерыкі. Узбуджальнік — жгуцікавы паразіт Tripanosoma equiperdum. Да заражэння ўспрыімлівыя коні, аслы, мулы ў перыяд злучкі, іншы раз пры штучным апладненні. У хворых жывёл назіраюцца ацёкі палавых органаў, з’яўленне вузельчыкаў і язваў, «талерных бляшак» на скуры, парэзаў і паралічоў тварнага і інш. нерваў, атрафія мышцаў задняй часткі цела.
т. 7, с. 92
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕНЗО́ЙНАЯ СМАЛА́,
росны ладан, смала стыраксавага дрэва (Styrax bensoin), што расце ў Паўд.-Усх. Азіі на Малайскім архіпелагу. Белае рэчыва, хутка цвярдзее і паступова цямнее на паветры, мае пах ванілі з вострым адценнем, т-ра размякчэння 75—90 °C, шчыльн. 1,10—1,17·103 кг/м³. Асн. кампаненты: бензойная і карычная кіслоты (30%), іх эфіры (60%), ванілін (1,5%). Выкарыстоўваецца як духмянае рэчыва, фіксатар паху ў парфумерыі, антысептык у касметыцы і медыцыне.
т. 3, с. 98
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
КУ́РДЫ
(саманазва курд, курмандж),
адзін са стараж. народаў Пярэдняй Азіі. Паводле ацэнкі, агульная колькасць 18 млн. чал. (1992). Жывуць у Турцыі (7,5 млн.), Іране (5,6 млн.), Іраку (3,7 млн.), Сірыі (745 тыс.), Германіі (240 тыс.), а таксама ў Арменіі, Ліване, Грузіі, Казахстане, Кыргызстане, Азербайджане, Афганістане, Рас. Федэрацыі. Гавораць на курдскай мове. Вернікі — мусульмане-суніты, частка — шыіты, хрысціяне, прыхільнікі сінкрэтычных культаў (язіды і інш.). На Беларусі створана (1995) т-ва К. «Курдыстан».
т. 9, с. 49
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
апанаге́тан
(н.-лац. aponogeton)
травяністая расліна сям. апанагетанакветных з доўгім лісцем і белымі кветкамі, пашыраная ў вадаёмах Афрыкі, Паўд.-Усх. Азіі і Аўстраліі; на Беларусі вядома як акварыумная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
інкарві́лея
(н.-лац. incarvillea)
травяністая расліна сям. бігноніевых з перыста-рассечаным лісцем і буйнымі ружовымі кветкамі, пашыраная ў Паўд.-Усх. і Цэнтр. Азіі; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карага́на
(н.-лац. caragana, ад цюрк. karagana)
кустовая расліна сям. бабовых з парнаперыстаскладаным лісцем і жоўтымі кветкамі, пашыраная ва Усх. Еўропе і Азіі; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карда́рыя
(н.-лац. cardaria)
травяністая расліна сям. крыжакветных з дробнымі белымі пахучымі кветкамі ў густых шчытках на верхавінцы сцябла, пашыраная ў Міжземнамор’і і Сярэд. Азіі; на Беларусі заносная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
клерадэ́ндрум
(н.-лац. clerodendrum, ад гр. kleros = лёс + dendron = дрэва)
кустовая расліна сям. вербенавых, пашыраная ў тропіках Азіі і Афрыкі; некаторыя віды выкарыстоўваюцца ў кветкаводстве пад назвай валькамерыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
крыптакары́на
(н.-лац. cryptocoryne)
водная травяністая расліна сям. ароідных з пурпурова-чырвоным лісцем, пашыраная ў тропіках Паўд.-Усх. Азіі, Малайскага архіпелага; многія віды дэкаратыўныя, культывуюцца ў акварыумах, аранжарэях.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мірмекады́я
(ад гр. myrmeks, -ekos = мурашка)
паўкустовая расліна сям. марэнавых з клубнепадобнай асновай сцябла, у шматлікіх поласцях якой жывуць мурашкі; пашырана ў Паўд.-Усх. Азіі і Паўн. Аўстраліі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)