Verbum

папячы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Асоба, якая афіцыйна назначаецца для папячыцельства (у 1 знач.).

П. непаўналетняга.

2. У дарэвалюцыйны час: званне кіраўніка некаторых устаноў.

П. вучэбнай акругі.

|| ж. папячы́цельніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

|| прым. папячы́цельскі, -ая, -ае.

папячы́цельства, -а, н.

1. Меры па апецы над кім-н.

Устанавіць п. над сіратой.

2. У дарэвалюцыйны час: установа для апекі над кім-н.

па́ра¹, -ы, мн. -ы, пар, ж.

1. Два аднародныя прадметы, якія выкарыстоўваюцца разам і складаюць цэлае.

П. рукавіц.

2. Дзве штукі чаго-н. (разм.).

П. куранят.

3. Запрэжка з двух коней.

Прыехаць на пары.

4. Дзве асобы, якія знаходзяцца, дзейнічаюць разам, аб’яднаныя чым-н. агульным.

Хадзіць парамі.

Пары танцораў.

Ён табе не п. (не падыходзіць).

5. Невялікая колькасць чаго-н.; некалькі (разм.).

Папрасіць на пару слоў (пагаварыць нядоўга). На пару хвілін.

◊

На пару (разм.) — разам, удваіх з кім-н.

|| памянш. па́рачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

па́ра², -ы, ж.

1. Рэчыва ў газападобным стане, якое ўтвараецца з вадкасці пры яе награванні, выпарэнні.

З чыгуна ішла п.

Параход стаіць пад парай (гатовы ў любы момант адправіцца).

2. Моцна нагрэтае вільготнае паветра.

П. касцей не ломіць (прыказка).

|| прым. паравы́, -а́я, -о́е.

П. кацёл (для атрымання пары). Паравая машына (якая прыводзіцца ў рух парай). Паравое ацяпленне (якое выкарыстоўвае цяпло пары). Паравыя катлеты (прыгатаваныя на пары).

пара́, -ы́, мн. по́ры, пор і по́раў, ж.

1. Час, перыяд, тэрмін.

Летняя п.

Без пары (дачасна). Да гэтай пары (да гэтага часу). Да пары да часу (пакуль што). З той пары (з таго часу, моманту). Не ў пару (не ў час, недарэчы). У пару (у час, своечасова).

2. у знач. вык. Настаў час для чаго-н.

П. дадому.

пара...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які знаходзіцца побач, адхіляецца ад чаго-н., парушае што-н.; мае адносіны да па́ры², паравы, напр.: параметрычны, парапсіхалогія, парагенератар, параадводны, параразмеркавальнік.

парабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., каго-што.

Абрабаваць усіх, многіх ці ўсё, многае.

па́рабак, -бка, мн. парабкі́, -о́ў і па́рабкі, -аў, м.

Наёмны сельскагаспадарчы рабочы ў памешчыцкай або кулацкай гаспадарцы.

|| ж. парабча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. парабко́ўскі, -ая, -ае.

пара́бала, -ы, мн. -ы, -бал, ж.

У матэматыцы: лінія перасячэння круглага конуса плоскасцю, паралельнай якой-н. датычнай плоскасці гэтага конуса.

|| прым. парабалі́чны, -ая, -ае.

парабе́лум, -а, мн. -ы, -аў, м.

Від аўтаматычнага пісталета.