тэалагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тэалогіі, звязаны з вывучэннем тэалогіі. Яго [Сматрыцкага] глыбока аргументаванае мысленне не ўкладвалася ў вузкае рэчышча тэалагічных догмаў, і свае тэарэтычныя довады, накіраваныя супраць незаконнай, злачыннай дзейнасці каталіцка-уніяцкіх ідэолагаў, ён чэрпаў з сусветнай літаратурнай скарбніцы і звычаёвага народнага права. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шавіні́зм, ‑у, м.
Ваяўнічы буржуазны нацыяналізм, які прапаведуе выключнасць адной нацыі і пагарду да іншых, распальвае нацыянальную варожасць. Ведучы рашучую барацьбу супраць буржуазнага нацыяналізму і шавінізму, Маркс падкрэсліваў, што сапраўдныя нацыянальныя інтарэсы рабочага класа не толькі не супярэчаць інтарэсам інтэрнацыянальным, а, наадварот, арганічна спалучаюцца з імі. «Звязда».
[Фр. chauvinisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
object2 [əbˈdʒekt] v. (to) пярэ́чыць, пратэстава́ць, выка́зваць нязго́ду;
I object. Я супраць;
I must strongly object to this remark. Я рашуча не згодны з гэтай заўвагай.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
анты-
(гр. anti = супраць)
першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае процілегласць або варожасць чаму-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
контражу́р
(фр. á contrejour = супраць святла)
фота- або кіназдымка, калі крыніца святла знаходзіцца ззаду аб’екта здымкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кры́птыі
(гр. krypteia)
карныя экспедыцыі супраць ілотаў у Спарце, якія перыядычна праводзіла дзяржава сіламі спартанскай моладзі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
odstraszający
які пужае (страшыць);
odstraszający przykład — жахлівы прыклад;
środek odstraszający owady — сродак супраць насякомых
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
knuć
незак. co na kogo, przeciw komu задумваць што, супраць каго; надумваць; строіць падкопы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пратэ́ст, ‑у, М ‑сце, м.
1. Рашучае пярэчанне супраць чаго‑н., заява аб нязгодзе з чым‑н., аб нежаданні чаго‑н. Сваім удзелам у жалобным шэсці людзі дэманстравалі пратэст супраць паліцэйскага гвалту. У. Калеснік. Спроба бацькі забраць яго з рук Максіма сустрэла рашучы пратэст хлопчыка. Шамякін. Слухаючы разважанні старога Скуратовіча, Кандрат Назарэўскі не можа скрыць свайго абурэння і пратэсту. Барсток.
2. Афіцыйнае выказванне нязгоды з якім‑н. рашэннем, пастановай. Пратэст пракурора. // Спец. Афіцыйнае пацвярджэнне факта нявыплаты ў тэрмін па вэксалі, якое дае трымальніку апратэставанага вэксаля перавагі пры сыскванні доўгу. // Спец. Афіцыйная заява капітана марскога судна, якая пратакаліруе факт аварый судна або псавання грузу. Марскі пратэст.
[Ад лац. protestor — публічна даказваю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аршэ́нец ’нязлосная лаянка да блізкага чалавека’ (тураў., Выгонная, вусн. паведамл.). Няясна, магчыма, ад ліг. aršùs ’суровы; благі’, ’горшы’ (LKŽ, Фрэнкель, 16–17) і яго паходных (ařšiai, aršỹn), але супраць геаграфія.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)