◎ Кундзі́ль ’недарослы’ (Яўс.). Да кундыль (гл.). Сувязь гэтых слоў пацвярджаецца каш.kuundäl ’малое дзіця’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звяза́ць
1. (змацаваць) bínden* vt, zusámmenbinden* vt;
звяза́ць у ву́зелetw. bündeln, etw. zu éinem Bündel schnüren [zusámmenbinden*];
2. (наладзіць сувязь) verbínden* vt, verknüpfen vt, in Verbíndung sétzen;
3. (зрабіць што-н вязаннем) strícken vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Асмалі́ць ’абпаліць’ (Яруш.). Пачаткова ’пакрыць смалой’, а потым, у сувязі з тым што пры гэтым дрэва часта трымаюць на адкрытым агні, пераносна на іншыя прадметы — напр. парсюка ці гусь. Пераход вядомы і ў іншых славянскіх мовах. Адсюль: асма́лак ’галавешка’, асмалёнкі ’бульба з прыгаркай’ (Сцяц.); асмалёнак ’пра смуглага чорнавалосага чалавека’ (Сцяц.) адлюстроўвае яшчэ сувязь з чорным колерам смалы і абсмаленых прадметаў. Магчыма, што ва ўзнікненні слоў асмалёнкі і асмалёнак ёсць сувязь з коранем смаг‑ (параўн. смажыць), а сувязь з смала — вынік пазнейшай народнай этымалогіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Захлупіцца ’захлынацца’ (Янк. II). Рус.захлупить ’закрываць’, захлупаться ’заблытацца’, славен.zahlúpniti ’задыхнуцца (парай)’, балг.захлупям, захлупвам ’накрыць, закрыць’. Параўн. славац.zachlipnať ’захлынацца’. Наўрад ці выклікае сумненні сувязь з захлынацца, хлынуць. Не абгрунтоўваецца семантычна сувязь з хлупы ’пахілы’ (гл.). Параўн. славен.hlûp ’пара, смурод’, hlópati ’дыхаць з цяжкасцю’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́ерсканіць ’вылаяць, зняважыць’ (Шпіл.). Няясна. Магчыма, ёсць сувязь з лат.ẽrsināt ’злавацца’, літ.ẽrzdinti ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Развіні́чыцца ’разбэсціцца’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, мае сувязь з віно́ або з віна́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́мжа ’махры, абтрапаныя краі адзежы’ (ТС). Няясна. Магчымая сувязь з літ.rémžti ’рэзаць (абы-як)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ёўзацца ’неспакойна сядзець, рухацца ўвесь час’. Рус.ёлзать ’тс’. Сувязь з ёрзаць ’тс’ дапусціць нельга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адно́сіны, ‑сін; адз.няма.
1. Характар паводзін, абыходжання каго‑н. з кім‑, чым‑н. Выхаваць сацыялістычныя адносіны да сродкаў вытворчасці. □ Дзіўнымі былі адносіны Максіма да Машы.Шамякін.Дзеці нейкім сваім дзіцячым пачуццём разбіраюцца ў шчырасці дарослых, у адносінах іх да сябе.Васілевіч.// Погляд на што‑н., разуменне чаго‑н. Камуністычныя адносіны да працы.
2. Сувязі паміж людзьмі, пэўнымі групамі ці краінамі, якія ўзнікаюць у працэсе іх дзейнасці, суіснавання. Дыпламатычныя, гандлёвыя, эканамічныя адносіны. Адносіны паміж настаўнікамі і вучнямі. Таварыскія адносіны.
3. Узаемная сувязь, залежнасць з’яў або іх кампанентаў. Адносіны прычыны да выніку. Пытанне аб адносінах свядомасці да матэрыі.
4. Дачыненне да каго‑, чаго‑н., сувязь з кім‑, чым‑н. І прозвішча яго — Дарожка — ніякіх адносін, здаецца, да дзятлаў не мае.Якімовіч.
•••
Ва ўсіх адносінах — з любога пункту гледжання.
У адносінах дакаго, чаго — ужываецца ў якасці прыназоўніка са значэннем напрамку дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́плекс
(лац. duplex = падвойны)
1) двухбаковая сувязь па аднаму проваду адначасова ў абодвух напрамках;
2) здвоеная машына для часання лёну;
3) друкаванне двума фарбамі з аднакаляровага арыгінала.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)