вучонае званне і пасада выкладчыка вышэйшых навуч. устаноў шэрагу краін. У Рэспубліцы Беларусь прысвойваецца кандыдатам навук або высокакваліфікаваным спецыялістам без вучонай ступені, якія маюць пэўны стаж выкладчыцкай работы ў ВНУ, навук. працы, вынаходствы. У некаторых замежных краінах (Аўстрыі, Балгарыі, Швецыі і інш.) званне Д. прысвойваецца, як правіла, асобам, якія маюць вучоную ступень магістра.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРАНУЛАМЕТРЫ́ЧНЫ СКЛАД ГЛЕ́БЫ,
механічны склад глебы, колькасць у глебе элементарных (неагрэгаваных) часцінак розных памераў. Выражаецца ў працэнтах ад масы абсалютна сухой глебы. У залежнасці ад суадносін фіз. гліны (часцінак, драбнейшых за 0,01 мм) і фіз. пяску (больш за 0,01 мм) глебы па грануламетрычным складзе падзяляюць на пясчаныя, супясчаныя, сугліністыя і гліністыя. Грануламетрычны склад глебы ў значнай ступені вызначае ўрадлівасць глебы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ *По́плісак, пдплюсок, пу́плюсок ’невялічкая лужына, мелкаводдзе’ (ТС), укр.поплісак ’вялікая лужына пасля паводкі ці дажджу на месцы, зарослым травой’. Вытворнае пры дапамозе прыстаўкі по- ад альтэрнантных формаў плюскаць, плюскаць ’пырскаць’ (гл.). Прыстаўка по- ў беларускай мове надае слову значэнне выніковасці ці нязначнай ступені праяўлення семантыкі ўтваральнага слова (Сцяцко, Афікс. наз., 241), адпаю ва ўкр.поплісак ’вялікая лужына’, імаверна, першаснае *poplisk‑ з міжкансанантнай устаўкай: *poplisbk‑ > * popi і sok‑ > поплісак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раске́ліна ’язва, рана’ (Ласт.). Хутчэй за ўсё, фанематычны варыянт раско́ліна ’шчыліна ад расколу’ (Бяльк.), аднак нельга выключыць сувязь з магчымым, але не зафіксаваным слоўнікамі *расшчы́ліна < шчы́ліна (гл.) пры захаванні вядомага гаворкам гістарычнага спалучэння ‑ск‑ (адносна фаналагічнай праблематыкі прабеларускага sk‑ перад ě гл. Векслер, Гіст., 91–92). Адзінкавая фіксацыя з вельмі спецыялізаванай семантыкай можа сведчыць у аднолькавай ступені як аб экспрэсіўным характары націскнога, так і на карысць штучнага ўтварэння. Параўн. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даво́ліпрысл.
1. (у значнай ступені) zíemlich;
даво́лі до́бра zíemlich [recht] gut;
даво́лі вялі́кі zíemlich groß;
2. (дастаткова) genúg, genügend, zur Genüge;
даво́лі, хо́піць! das reicht!, genúg!, hör(t) auf!;
даво́лі спрача́цца! hört auf zu stréiten!;
даво́лі сло́ваў! genúg der Wórte!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
pretty2[ˈprɪti]adv. даво́лі, до́сыць;
The concert was pretty good. Канцэрт быў даволі добры.
♦
pretty much/wellinfml ве́льмі, у зна́чнай ступе́ні; ама́ль;
He draws pretty well. Ён малюе вельмі добра;
be sitting prettyinfml до́бра ўладкава́цца; быць у вы́гадным стано́вішчы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пры́ма
(лац. prima = першая)
1) першая ступень гамы, а таксама галоўны тон трохгучча;
2) інтэрвал у межах адной ступені гукарада;
3) асоба або музычны інструмент, якія вядуць першую партыю ў ансамблі;
4) перан. вышэйшы гатунак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
degree
[dɪˈgri:]
n.
1) ступе́нь f.
to a degree — да пэ́ўнай ме́ры, у пэ́ўнай ступе́ні
by degrees — паступо́ва
2) гра́дус -а m., адзі́нка ме́раньня
а) тэмпэрату́ры
б) кута́або́ дугі́
в) геаграфі́чнае даўжыні́, шырыні́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
máßgebend, máßgeblich
1.
a вызнача́льны, выраша́льны, аўтарытэ́тны, кампетэ́нтны
er ist für mich nicht ~ — ён для мяне́ не аўтарытэ́т
2.
adv у зна́чнай ступе́ні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АТАНІ́Я
(ад грэч. atonia расслабленасць, вяласць),
адсутнасць фізіял. тонусу ў мышцах шкілета і ўнутраных органаў. Узнікае пры захворванні нерв. сістэмы, унутр. органаў, пры эндакрынных і інфекц. хваробах, недастатковым харчаванні і парушэнні абмену рэчываў. Можа быць прыроджаная і набытая. Ва ўнутр. органах трапляецца атанія страўніка (парушэнне стрававання), кішак (запоры), маткі пры родах (цяжкія роды) і пасля родаў (крывацёк). Лячэнне залежыць ад прычыны ўзнікнення, лакалізацыі і ступені пашкоджання.