селадо́н, ‑а, м.
Уст., цяпер іран. Аматар заляцацца да жанчын, валацуга. Румяныя вусны [графа Хаданскага] завучана ўсміхаюцца, — нават ямачка амура на адной шчацэ. Відаць, быў у свой час селадон, ведаў сабе цану. Караткевіч.
[Ад імя Селадон — героя рамана французскага пісьменніка 16–17 стст. д’Юрфэ.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусташа́льны, ‑ая, ‑ае.
Які прыводзяць да спусташэння, нясе спусташэнне. Спусташальная паводка. □ [Кузьма Чорны] думаў пра свой народ, пра сваю краіну, якой .. пагражаў спусташальны ваенны агонь. Кудраўцаў. Неўзабаве Русь падверглася спусташальнаму пападу.. Батыя. Чамярыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сурду́т, ‑а, М ‑дуце, м.
Мужчынская двухбортная вопратка з доўгімі поламі, якая цесна аблягае цела. Тасін бацька на вачах у дачкі выцяг[нуў] з шафы свой стары сурдут з сярэбранай зоркай. Мікуліч.
[Ад фр. surtout.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Únterschrift
f -, -en по́дпіс
séine ~ gében* — даць (свой) по́дпіс
éine ~ léisten — падпі́свацца, ста́віць (свой) по́дпіс
die ~ vollzíehen* — вы́канаць [зрабі́ць] акт падпіса́ння (дагавора і г.д.)
éine Úrkunde mit der ~ verséhen* — забяспе́чыць дакуме́нт по́дпісам
zur ~ vórlegen — перада́ць [прадста́віць, даць] на по́дпіс
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
аршы́н м Arschín m -s, -en і з ліч - (= 0,71 м);
◊ ме́раць на свой аршы́н nach séiner Èlle méssen*;
ён бы́ццам аршы́н праглыну́ў als hätte er einen Stock verschlúckt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
перетя́гивать несов., в разн. знач. пераця́гваць;
перетя́гивать на свою́ сто́рону пераця́гваць на свой бок;
эта ча́шка весо́в перетя́гивает гэ́та ша́ля пераця́гвае;
перетя́гивать та́лию по́ясом пераця́гваць та́лію по́ясам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
задыя́к [
гр. zodiakos (kyklos) = звярыны (круг)]
дванаццаць сузор’яў, праз якія Сонца праходзіць свой бачны шлях на працягу года;
знакі задыяка — абазначэнні 12 сузор’яў, якія размешчаны ўздоўж экліптыкі і названы пераважна імёнамі жывёл (Рак, Леў, Скарпіён і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Натхне́нне ’рус. вдохновение’ (Нас., Гарэц., Бяльк., ТСБМ). Утворана ад натхнуць ’унушыць каму-небудзь спосаб свайго мыслення’ (Нас.), гл. тхаць, тхнуць ’дыхаць, веяць’; у сувязі з гэтым няма падстаў лічыць калькай з рус. вдохновение (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 120), таксама як і натхняць — калькай з укр. надихувати ’тс’ (параўн. Баханькоў, Весці АН БССР, 1981, 1, 121). Параўн. паралельнае ўтварэнне ад натхаць ’унушаць свой спосаб мыслення, свае думкі’ — натханне ’ўнушэнне’ (Гарэц.), нытханне ’задуменне, задума’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
здаро́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Стаміцца, змарыцца ў дарозе. Я здарожыўся, сеў каля хатак, Чакаючы сонейка, У блакнот свой заношу пачатак Вандроўнага дзённіка. Куляшоў. — Сядайце, калі ласка, здарожыліся нябось, — запрасіла Таццяна. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задзі́рыстасць, ‑і, ж.
Схільнасць да боек, спрэчак; задзірлівасць. Можа, таму і не падняўся чалавек па службовай лесвіцы вышэй вартаўніка. За свой крыклівы голас .. і задзірыстасць. Ермаловіч. Заядлая задзірыстасць бліснула ў .. вачах. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)