старасве́тчына ж

1. (час) álte Zéiten pl;

у старасве́тчыну in álten [úralten] Zéiten; Ánno dázumal (разм надта даўні);

2. (старыя рэчы) Antiquität f -, -en, álte [antíke] Dínge pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

переноси́ть​III сов.

1. (всё, многое) перанасі́ць, паперано́шваць, перане́сці, паперано́сіць;

переноси́ть все ве́щи перанасі́ць (паперано́шваць, перане́сці, паперано́сіць) усе́ рэ́чы;

2. (проносить больше положенного срока) перанасі́ць;

переноси́ть ребёнка перанасі́ць дзіця́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

даспе́хі, ‑аў; адз. даспех, ‑а, м.

Баявое узбраенне, амуніцыя воіна ў старажытнасці. Воінскія даспехі. Рыцарскія даспехі. // Жарт., іран. Якія‑н. снасці, рэчы наогул. Дачакаўшыся суботы, я сабраў свае паляўнічыя даспехі, купіў білет на прыгарадны Мінск — Нухавічы і ўжо ў дзевяць гадзін вечара сядзеў з Антонам за сталом і вячэраў перад выхадам. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навізна́, ‑ы, ж.

1. Уласцівасць і якасць новага (у 2, 3 знач.). Навізна поглядаў. Навізна ўражанняў.

2. Нешта новае, незнаёмае; тое, што нядаўна адчулі, аб чым нядаўна дазналіся. І кожны раз гэты горад, родны і блізкі, радаваў і хваляваў светлай навізной. Хадкевіч. Усё.. [у кватэры] вабіла навізною, а хатнія рэчы былі расстаўлены па-старому. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыгля́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыглядаць — прыгледзець; назіранне за кім‑н., догляд. Хіма пакінула дзяцей на прыгляд Кузьмы. Каваль. У кожным доме ляжалі без прыгляду каштоўныя рэчы. Мележ.

•••

На прыглядзе — так, каб можна было бачыць, назіраць. Усе жылі каля яе, на прыглядзе, хаты іх [дзяцей] стаялі амаль побач. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гібе́рна

(ст.-польск. hiberna, ад лац. hiberna = зімовыя кватэры)

1) зімовыя кватэры войска ў Стараж. Рыме;

2) павіннасць зімовага ўтрымання войска і забеспячэння яго харчам, якую неслі жыхары дзяржаўных і царкоўных уладанняў у Рэчы Паспалітай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

уне́сці, унясу́, унясе́ш, унясе́; унясём, унесяце́, унясу́ць; унёс, уне́сла і унясла́, уне́сла і унясло́; унясі́; уне́сены; зак.

1. каго-што. Прынесці ўнутр.

У. рэчы ў дом.

2. што. Заплаціць.

У. плату.

3. што. Перадаць на чыё-н. меркаванне.

У. прапанову ў прэзідыум.

4. каго-што. Уключыць, дабавіць.

У. змены ў праект пастановы.

У. кампост у глебу.

5. што. Выклікаць, зрабіць.

У. жвавасць у размову.

У. разлад у сям’ю.

|| незак. уно́сіць, уно́шу, уно́сіш, уно́сіць.

|| наз. унясе́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ха́та, -ы, ДМ ха́це, мн. -ы, хат, ж.

1. Жылая сялянская пабудова, зрубленая з бярвення.

2. Унутраная частка такой пабудовы.

Х. была чыста прыбрана.

За чысцінёй у хаце сочаць, але ад парога хаты не мятуць (з нар.).

3. Асобны сялянскі двор, гаспадарка; асобная сям’я.

Пасёлак у дваццаць хат.

|| памянш. ха́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. ха́тні, -яя, -яе (да 1 і 2 знач.).

Хатнія дзверы.

Хатнія рэчы.

Хатняя работа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

array​2 [əˈreɪ] v. fml

1. размясці́ць у пэ́ўным пара́дку (пра прадметы, рэчы і да т.п.)

2. выстро́йваць, ста́віць стро́ем

3. апрана́ць; апрана́цца;

She was arrayed in a black velvet gown. Яна была апранута ў чорную аксамітавую сукенку.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Трахаму́ддзе ‘пажыткі’ (Мат. Гом.), ‘малакаштоўныя рэчы’ (Юрч. Вытв.), ‘дробныя прыстасаванні для фізічнай працы’ (баранав., Мілк. Сл.), трахому́цце ‘транты’ (Руб.), сюды ж трахаму́дзіна ‘рызман’ (Юрч. Вытв.), трахаму́джанне, трахаму́дзіца ‘неакуратная работа’, трахаму́дзістасць ‘неахайнасць’, трахаму́дзіць, трахаму́дзіцца ‘рабіць неакуратна’, трахаму́днік ‘абадранец’, трахаму́дный, трахаму́дзістый ‘неахайны’ (Юрч. СНЛ). Параўн. рус. дыял. трахому́дия ‘дэталі, прыстасаванне для ткання’ (СРНГ). Складаныя экспрэсіўныя словы, утвораныя ад траха́ць ‘трэсці’ (гл.), збліжанага са зборным назоўнікам му́ды, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)