пало́тнішча, ‑а, н.
Вялікі кавалак матэрыялу. Стол для прэзідыума быў накрыты чырвоным палотнішчам. Барашка. Прыняўшы прысягу, Пеця пацалаваў чырвонае палотнішча сцяга і стаў у строй. Сіняўскі. / у вобразным ужыв. Хораша ўсё гэта выглядае, калі на шэрую зямлю, на лёд ракі і выбоі.. дарогі пасцелецца вялізнае палотнішча іскрыстай снежнай белі! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старарэ́чышча, ‑а, н.
Старое рэчышча ракі. Па Кавалёўцы даўно хадзілі чуткі, [я]шчэ Ягор быў малы, што недзе тут ляжала старарэчышча, і калі французскі імператар Напалеон уцякаў з Масквы, то ў гэтым месцы пусціў пад лёд сваю залатую карэту. Карамазаў. Дняпро заліў паплавы .. Старарэчышчы ператварылася ў пратокі, у доўгія азёры. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тра́верс 1, ‑а, м.
Спец.
1. Папярочнае прыкрыццё (насып) у акопах, траншэях, якое засцерагае ад агню з флангаў або з тылу.
2. Папярочная дамба, якая ідзе ад берага да сярэдзіны ракі.
[Фр. traverse.]
тра́верс 2, ‑а, м.
Спец. Пераход альпіністаў на маршруце, які праходзіць па грэбені горнага хрыбта і злучае некалькі вяршынь.
[Ад фр. treversee — пераезд, пераправа.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ábwärts
adv уні́з, до́лу
den fluss ~ — уні́з па цячэ́нні ракі́
~ géhen* — пагарша́цца, апуска́цца
es geht ábwärts mit ihm — ён старле; яго спра́вы пагарша́юцца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
stream1 [stri:m] n.
1. рэ́чка; раўчу́к, руча́й, ручаёк;
a crossing stream перапра́ва;
pl. streams poet. во́ды (ракі)
2. пато́к, струме́нь;
a stream of traffic чарада́ машы́н;
a stream of cold air струме́нь хало́днага паве́тра;
a stream of light праме́нь святла́
3. плынь, цячэ́нне (ракі);
up/down stream уве́рх/уні́з па цячэ́нні;
swim with/against the stream плы́сці па цячэ́нні/су́праць цячэ́ння
4. напра́мак, цячэ́нне;
a stream of events плынь падзе́й;
in the main stream of the tradition у адпаве́днасці з гало́ўнай трады́цыяй
5. пато́к (на курсе); кла́сы, падабра́ныя паво́дле здо́льнасцей або́ схі́льнасцей ву́чняў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
намы́ць
1. wáschen* vt, spülen vt;
намы́ць по́суду Geschírr spülen [ábwaschen*];
намы́ць кош бялі́зны éinen Korb Wäsche wáschen*;
2. геал (дабыць прамыўкай) durch Wáschen [Áuswaschen] gewínnen*;
3. (нанесці плынню ракі) ánschwemmen vt; ánspülen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дэ́льта
(гр. delta = назва чацвёртай літары грэчаскага алфавіта, якая мае форму трохвугольніка)
вусце ракі з наноснай раўнінай, разрэзанай шматлікімі рукавамі і пратокамі (назва паходзіць ад дэльты Ніла, падобнай на грэчаскую літару).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
адкасі́цца сов.
1. откоси́ться;
мы ~сі́ліся два дні таму́ — откоси́лись два дня тому́ наза́д;
2. кося́, отдали́ться;
~сі́ліся ад ракі́ ме́траў на сто — кося́, отдали́лись от реки́ ме́тров на́ сто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Во́два ’выток ракі’ (Яшк.). Магчыма, ад вод‑ (гл. вада) і суф. ‑ва ў зборным значэнні. Але параўн. гідронім Водва (дакладна балтскага паходжання — літ. Vaduva/Vadva) і актыўнасць гэтага гідранімічнага тыпу (на ‑ва) у Верхнім Падняпроўі (гл. Тапароў, Трубачоў, Лингв. анализ, 154 і наст.; 166 і наст.; Атрэмбскі, LP, 1, 235).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выкрута́сы ’хітрыкі, выкручванне’ (БРС, Др.-Падб., Гарэц., Інстр. III); ’выгін ракі’ (Шат., Яшк.). Рус. выкру́тасы, укр. викрута́си, польск. wykrętasy ’тс’. Вытворнае ад выкрут пры дапамозе суф. ‑ас (Шанскі, 1, В, 225). Усё да крутой (Фасмер, 1, 368). Аб магчымым балтыйскім паходжанні суф. гл. Карскі, Белорусы, 137; Лаўчутэ, Лекс. балт., 19.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)